مشاوره حقوقی فسخ قرارداد و نحوه اعمال انواع حق فسخ

زمانی‌که اشخاص اقدام به تنظیم و امضای قراردادی می‌کنند، باید به این موضوع توجه داشته باشند که اصل بر لزوم قراردادها است و باید تا پایان مدت قرارداد، به تعهدات خود پایبند باشند. قراردادها در قانون مدنی به دو دسته عقود جایز و لازم تقسیم می‌شود. عقود جایز قراردادهایی هستند که طرفین آن می‌توانند هر زمان خواستند، از قرارداد خارج شوند. از سوی دیگر، عقود لازم قراردادهایی هستند که طرفین آن تنها با استناد به دلیل قانونی یا قراردادی، حق خروج از آن و یا به اصطلاح فسخ آن را دارند. با توجه به این توضیحات، متوجه این موضوع خواهیم شد که فسخ، یکی از راه‌های انحلال عقود لازم است. فسخ قرارداد ممکن است دلیل قانونی یا قراردادی داشته باشد. در مشاوره حقوقی فسخ قرارداد قصد داریم تا درباره انواع حق فسخ، انواع خیارات قانونی و نحوه اعمال حق فسخ صحبت کنیم. در این مقاله با ما همراه باشید.
‌

فسخ قرارداد به چه معناست؟

همانطور که در مقدمه این مطلب اشاره شد، اصل بر لازم بودن عقود و قراردادها در قانون مدنی است. به عبارت دیگر، اگر قانونگذار در قانون به جایز بودن یک عقد اشاره نکرده باشد، اصل بر لزوم آن عقد است. قراردادهای لازم عقودی هستند که طرفین قرارداد پس از امضای آن، نمی‌توانند به صورت یکجانبه اقدام به خروج از قرارداد نمایند مگر دارای حق فسخ باشند. فسخ قرارداد، اراده یک طرف قرارداد برای پایان دادن به قرارداد و نوعی ایقاع است. به این ترتیب یکی از طرفین قرارداد می‌تواند به طور مستقل و یکجانبه از حق فسخ خود استفاده کند بدون اینکه نیازی به رضایت طرف مقابل باشد.

البته باید توجه داشت که این اختیار را طرفین قرارداد زمانی دارند که دارای حق فسخ قانونی و یا قراردادی باشند. اگر قانون به یکی از طرفین قرارداد، حق فسخ را اعطا کرده باشد این یک حق فسخ قانونی است و اگر طرفین قرارداد خود در ذیل قرارداد اقدام به درج حق فسخ نمایند، این یک حق فسخ قراردادی است. در ادامه نوشتار مربوط به مشاوره حقوقی فسخ قرارداد قصد داریم به توضیح انواع روش‌های فسخ بپردازیم.
‌

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

مشاوره حقوقی فسخ قرارداد و انواع فسخ

فسخ قانونی قرارداد، همان اعمال خیار فسخ است. خیارات قانونی، اختیاری است که قانون به طرفین قرارداد برای برهم زدن عقد و خروج از قرارداد می‌دهد. نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که خیارات قانونی انواع مختلفی دارند که هر یک را در یک زمان می‌توان اعمال نمود. اعمال حق فسخ نوعی ایقاع است؛ به این معنا که برای اعمال آن، تنها نیاز به یک اراده است و همانند اقاله، نیازی به ارده دو طرف قرارداد وجود ندارد. موضوع دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که تصمیم شخصی که قصد اعمال حق فسخ را دارد باید اعلام گردد. به عبارت دیگر، اعمال حق فسخ باید نمودی بیرونی داشته باشد حتی اگر به اطلاع و آگهی طرف دیگر قرارداد نرسد. علاوه بر این، اعمال حق فسخ همانند انعقاد عقد، نیاز به اهلیت دارد.
‌

حق فسخ قانونی (خیارات قانونی)

خیارات قانونی که با اعمال آن‌ها طرفین قرارداد می‌توانند به صورت یکجانبه از قرارداد خارج شوند عبارت‌اند از خیار مجلس، خیار حیوان، خیار شرط، خیار تأخیر ثمن، خیار رؤیت، خیار تخلف وصف، خیار غبن، خیار عیب، خیار تدلیس، خیار تبعض صفقه و خیار تخلف از شرط. هر یک از این خیارات، در شرایطی امکان اعمال دارند. برای مثال خیار غبن، از جمله خیارات نام برده شده در قانون مدنی است که امکان فسخ معامله را به شخصی که از معامله زیان فاحش دیده است می‌دهد. در ارتباط با خیار حیوان باید این را بدانید که خیار حیوان در واقع به معنی اختیاری است که به خریدار یک حیوان داده می‌شود تا بتواند در مهلت مشخصی معامله را فسخ کند. بنابراین وقتی شخصی از دیگری حیوانی زنده خریداری می‌کند، طبق مدت مشخصی فرصت دارد که معامله را بر هم بزند.

و یا برای مثال خیار تدلیس به معنای امکان فسخ قرارداد به دلیل فریب یکی از طرفین معامله است. در شرایط تحقق خیار تدلیس، دو عنصر قصد فریب و نسبت دادن صفتی به مورد معامله که فاقد آن است، الزامی می‌باشد. در تعریف خیار عیب نیز باید بدانید که مطابق با قانون مدنی «اگر بعد از معامله ظاهر شود که مبیع معیوب بوده، مشتری مختار است در قبول مبیع با أخذ ارش یا فسخ معامله». عیب به معنای نقصی است که از ارزش کالا می‌کاهد و اگر خریدار در هنگام معامله از وجود این عیب آگاه نباشد، پس از معامله حق فسخ آن را خواهد داشت. همانطور که ملاحظه کردید، هر یک از خیارات قانونی مختص به امری است و برای آگاهی بیشتر از موارد اعمال این خیارات، شما می‌توانید مشاوره حقوقی فسخ قرارداد را از مشاورین حقوقی دریافت نمایید.
‌

این مطلب را نیز بخوانید: فسخ صلح عمری چیست و چگونه انجام می‌شود؟ | موارد ابطال صلح نامه

فسخ به دلیل تخلف از شروط ضمن عقد

یکی دیگر از مواردی که حق فسخ قرارداد به هر یک از طرفین معامله را می‌دهد، تخلف و تعدی طرف مقابل از شروط ضمن عقد است. در هنگام تنظیم قرارداد، طرفین قرارداد می‌توانند شروطی را ضمن عقد درج نمایند مشروط بر اینکه شرط مزبور مغایر با قانون نباشد. این شروط بخشی از قرارداد هستند و به نفع هر یک از طرفین معامله که باشد، طرف دیگر ملزم به تبعیت و اجرای مفاد شرط است. در همین راستا ضمانت اجرای تعهد به شروط ضمن عقد این است که هر یک از طرفین قرارداد از این شروط تخطی نماید، طرف دیگر قرارداد حق فسخ قرارداد را خواهد داشت. این حق فسخ، حقی است که ناشی از تراضی و اراده طرفین قرارداد است.
‌

دریافت مشاوره حقوقی

فسخ به دلیل اعمال حق فسخ قراردادی

یکی دیگر از موضوعاتی که ذیل مشاوره حقوقی فسخ قرارداد به بررسی آن می‌پردازیم، فسخ قرارداد به دلیل اعمال حق فسخ قراردادی است. پیش از این متوجه این موضوع شدید که قانونگذار در ضمن قانون، حق اعمال خیاراتی را برای فسخ قرارداد به اشخاص داده است منوط بر اینکه شرایط تحقق آن خیار فراهم باشد. اما باید بدانید یک خیار یا اختیار دیگر وجود دارد تحت عنوان خیار شرط. خیار شرط حق فسخی است که طرفین قرارداد می‌توانند در هنگام تنظیم و انعقاد قرارداد برای خود در نظر بگیرند. برای مثال، ممکن است خریدار در عقد بیع یک خودرو با فروشنده تراضی نماید که حق فسخ این قرارداد را به مدت یک ماه داشته باشد. در این شرایط اگر فروشنده با این موضوع موافق باشد، خیار شرط به سود خریدار در قرارداد درج می‌شود.

نکته بسیار مهمی که در ارتباط با خیار شرط باید بدانید این است که برای اعمال خیار شرط باید حتماً مدت در نظر گرفت و این مدت باید در متن قرارداد ذکر گردد، در غیر این صورت درج شرط خیار باطل بوده و خریدار نمی‌تواند با استناد به خیار شرط اقدام به فسخ قرارداد نماید. همانطور که متوجه شدید، خیار شرط ناشی از اراده و تراضی طرفین بوده و درج و یا عدم درج آن به طرفین معامله و خواست آن‌ها بستگی دارد.
‌

جمع‌بندی

با وجود اینکه طرفین قرارداد با ارده و اختیار اقدام به عقد قرارداد می‌کنند، اما ممکن است در طی قرارداد اتفاقاتی رخ دهد که هر یک از طرفین قرارداد قصد فسخ و خروج از قرارداد را داشته باشد. فسخ قرارداد نوعی ایقاع است و با اراده یکجانبه هر یک از طرفین عقد اعمال می‌گردد. البته اعمال حق فسخ تنها در صورتی ممکن است که حق فسخ قانونی یا قراردادی برای طرفین معامله وجود داشته باشد. طرفین قراردادهای لازم به سه طریق می‌توانند اعمال حق فسخ نمایند که این سه روش عبارت است از فسخ قرارداد به دلایل قانونی، فسخ قرارداد با اعمال حق فسخ قراردادی و فسخ قرارداد به دلیل تخلف از شروط ضمن عقد.

با توجه به اینکه در این نوشتار به توضیح انواع حق فسخ و طریقه اعمال آن پرداختیم، اما فسخ قرارداد موضوعی بسیار گسترده است و مستندات قانونی بسیاری دارد. به همین دلیل لازم است که اگر قصد تنظیم و امضای قراردادی را دارید حتماً پیش از آن مشاوره حقوقی فسخ قراداد را دریافت کرده و مورد استفاده قرار دهید و سپس با اطلاعات جامع اقدام به معامله نمایید. در همین راستا شما می‌توانید مشاوره حقوقی مربوطه را به صورت حضوری، تلفنی و یا آنلاین از مشاوران ما در تیم حقوقی لامینگو دریافت کرده و مورد استفاده قرار دهید. شما همچنین می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با این موضوع با همکاران ما در تماس باشید.
‌

کانال تلگرام لامینگو

بلاگ حقوقی لامینگو