مشاوره حقوقی ضبط صدا بدون اجازه و نکات حقوقی آن

ضبط صدا یا مکالمه، عملی است که بسته به مرتکب آن، ممکن است جرم باشد. در توضیح این صحبت باید این موضوع را در نظر داشته باشید که اگر شخصی که اقدام به ضبط صدا می‌کند از مستخدمین دولتی باشد، در این صورت این عمل یک عمل مجرمانه است. اما اگر افراد عادی اقدام به ضبط صدا بدون اجازه نمایند در این صورت این عمل یک عمل مجرمانه نمی‌باشند مگر اینکه افراد عادی با ضبط صدای دیگری بدون اجازه، اقدام به اخاذی از آن شخص نمایند که در این صورت، به همان جرم محکوم خواهند شد. اگر مستخدمین دولتی بدون اجازه افراد اقدام به ضبط صدای آن‌ها نمایند، در این صورت این اشخاص به مجازت جرم ضبط صدا یعنی جزای نقدی و حبس محکوم می‌شوند. توجه داشته باشید که رسیدگی به جرم مرتکب زمانی شروع خواهد شد که شاکی با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی، شکایت نماید.

در این نوشتار از بلاگ حقوقی لامینگو قصد داریم که درباره ضبط صدا بدون اجازه صحبت کرده و نکات لازم درباره ارتکاب این جرم و مجازات آن را بیان کنیم. با توجه به اینکه موضوع ضبط صدای دیگران بدون اجازه برای بسیاری از افراد پیش آمده و مشکلاتی را برای افراد ایجاد نموده است، در نتیجه این سؤال برای افراد زیادی ایجاد می‌شود که آیا این عمل یک عمل مجرمانه است و اشخاص حق شکایت از این عمل را دارند یا خیر. با توجه به این توضیحات، پیشنهاد می‌شود که اگر قصد کسب اطلاعات در این زمینه را دارید، این مطلب را تا انتها مطالعه کرده و چنانچه همچنان نیاز به کسب اطلاعات بیشتری در این زمینه دارید، می‌توانید با همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو در ارتباط باشید.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

آیا جرم ضبط صدا بدون اجازه جرم است؟

با توجه به گسترش تکنولوژی در جامعه و استفاده غالب اشخاص از ابزارهای رسانه و انترنت مانند موبایل و لپ‌تاپ و همچنین شبکه‌های اجتماعی، مشکلاتی نیز به دنبال این موضوع در جامعه ایجاد شده است. ارتکاب جرایم مختلف در بستر اینترنت و از طریق ابزارهای دیجیتال نیز، بخشی از این مشکل است. به همین دلیل نیز قانونگذار درصدد برآمده است تا با جرم‌انگاری و تعیین مجازات برای برخی از این اعمال مجرمانه، از گسترش این جرایم پیشگیری نماید. برخی از این جرایم عبارت است از نشر اکاذیب رایانه‌ای، جعل رایانه‌ای، هک، پخش بدون اجازه صدا و تصویر دیگران در فضای مجازی، ضبط صدا و غیره.

در همین راستا یکی از این جرایم که بسیار برای افراد مشکل‌ساز شده است، جرم ضبط صدای دیگران بدون اجازه است. با توجه به اهمیت این موضوع و حساسیت‌های موجود در ارتباط با این عمل مجرمانه، لازم دیدیم تا در ادامه این مطلب، به بررسی این موضوع بپردازیم که آیا ضبط صدای دیگران بدون اجازه جرم است یا خیر.

قانون جان، مال، حیثیت و حریم اشخاص را محترم دانسته است و اعمالی که سبب ایراد آسیب به این موارد شود را جرم‌انگاری نموده است. ضبط صدا بدون اجازه نیز یکی از اعمالی است که سبب شکستن حریم شخصی دیگران می‌شود و به همین دلیل ممکن است بسیاری از افراد تصور کنند این یک عمل مجرمانه است. اما باید به این موضوع توجه داشته باشید که ضبط صدای دیگران بدون اجازه آن‌ها تنها زمانی جرم است که این کار توسط مستخدمین دولتی و آن هم بدون داشتن مجوز قانونی انجام شود و اگر ضبط صدای دیگران بدون اجازه توسط افراد عادی انجام شود، در این صورت این موضوع جرم نخواهد بود مگر اینکه شخصی که صدای دیگران را ضبط کرده است، اقدام به تهدید و اخاذی شخصی نماید که صدای او را ضبط کرده است.

ضبط صدای دیگران بدون اجازه چه مجازاتی دارد؟

همانطور که در بخش قبل مطالعه کردید، ضبط صدا بدون اجازه تنها زمانی جرم است که توسط مأمورین دولتی و بدون داشتن مجوز قانونی انجام شود. البته در بخش پیش به این موضوع نیز پرداختیم که اگر افراد عادی اقدام به ضبط کردن صدای دیگران و سپس استفاده از این صدای ضبط‌شده برای آزار و اذیت دیگران استفاده کنند، این عمل نیز یک عمل مجرمانه و مستوجب مجازات متناسب است. در نتیجه، اگر شخصی با صدای ضبط‌شده از دیگری اقدام به تهدید و اخاذی از آن شخص نماید، به مجازات همان جرم محکوم خواهد شد که در اینجا جرم مزبور، جرم تهدید و اخاذی است و در نتیجه، شخص به مجازات جرم تهدید و اخاذی محکوم می‌شود.

اما اگر مأمورین دولتی بدون داشتن مجوز اقدام به ضبط کردن صدا بدون اجازه و یا ضبط مکالمات نمایند، این اشخاص به مجازات جرم ضبط صدا بدون اجازه محکوم خواهند شد. در این مورد تفاوتی ندارد شخصی که صدا را ضبط کرده است چه مقامی دارد و مقام او بالا است یا پایین، در هر صورت، هر شخصی که عضو مستخدمین دولت بوده و اقدام به ارتکاب این جرم نموده باشد، به مجازات یکسان این جرم که حبس از یک سال تا سه سال و یا جزای نقدی از هشت میلیون تومان تا بیست و پنج میلیون تومان است، محکوم خواهد شد. دلیل جرم‌انگاری این عمل توسط قانونگذار این است که ضبط صدای دیگران بدون اجازه آن‌ها ممکن است سبب سوء استفاده از این موضوع شده و سبب ایجاد مشکلاتی برای آن‌ها شود.

در ارتباط با صدای ضبط‌شده در دادگاه باید این موضوع را بدانید که صدای ضبط‌شده در دادگاه و نزد قاضی مدرک محسوب نمی‌شود و تنها یک اماره است که می‌تواند منجر به افزایش اطلاعات قاضی درباره پرونده بشود.

مجازات جرم استراق سمع و ضبط صدا بدون اجازه چیست؟

یکی از جرایمی که مرتبط با جرم ضبط صدا است، جرم استراق سمع است. استراق سمع به معنای شنود مکالمات دیگران از طریق سامانه‌های مخابراتی بدون اجازه شخص و بدون داشتن مجوز قانونی است. جرم استراق سمع، یکی دیگر از جرایمی است که در فضای اینترنت و رایانه اتفاق می‌افتد و سبب ایجاد مشکل برای اشخاص خواهد شد. قانونگذار در قانون جرایم رایانه‌ای اقدام به جرم‌انگاری این جرم نموده است و مجازات مربوط به آن را مشخص کرده است. مطابق با قانون جرایم رایانه‌ای، «هر کس به طور غیر مجاز، محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا امواج الکترومغناطیسی یا نوری را شنود کند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات، محکوم خواهد شد».

مطابق با این ماده، اشخاصی که مرتکب جرم استراق سمع شوند، به حبس و جزای نقدی محکوم خواهند شد و تفاوتی ندارد که مرتکب این جرم فرد عادی بوده و یا مستخدم و مأمور دولت. با توجه به اینکه قانونگذار برای استراق سمع مجازات تعیین کرده است و این عمل را فارغ از مرتکب آن و به صورت مطلق جرم‌انگاری کرده است، انتظار می‌رود قانونگذار ضبط صدای دیگران را نیز جرم‌انگاری می‌کرد، اما متاسفانه عمل ضبط صدا توسط افراد عادی جرم نیست و مجازاتی در پی ندارد.

این مطلب را نیز بخوانید: اعتبار صدای ضبط شده | آیا صدای ضبط شده در دادگاه اعتبار دارد؟

آیا ضبط کردن صدای دیگران با گوشی جرم است؟

پیش از این به توضیح این موضوع پرداختیم که اگر مأمورین دولت بدون داشتن مجوز قانونی اقدام به ضبط کردن صدای افراد نمایند، مرتکب جرم شده‌اند. ضبط صدا توسط مستخدمین دولت غالباً از طریق سامانه‌های مخابراتی که این اشخاص به آن دسترسی دارند انجام می‌شود. اما پرسشی که افراد زیادی از مشاوران حقوقی دارند این است که آیا ضبط کردن صدای دیگران توسط گوشی جرم است یا خیر. با توجه به اینکه امروزه تقریباً تمام افراد از گوشی‌های موبایل هوشمند استفاده می‌کنند، در نتیجه این اتفاق نیز ممکن است برای افراد زیادی ایجاد شود و به همین دلیل است که اشخاص این سؤال را از مشاورین حقوقی می‌پرسند.

در پاسخ به این پرسش باید گفت که قانونگذار در هیچ قانونی ضبط صدا توسط افراد را جرم ندانسته است و در نتیجه، اگر کسی صدای شما را ضبط کند اما قصد آزار دادن شما از این طریق را نداشته باشد، شما حق شکایت از این فرد را نخواهید داشت. در نتیجه، تفاوتی نمی‌کند ضبط صدا از طریق گوشی یا سایر ابزارهای دیجیتال صورت بگیرد، تا زمانی که افراد با صدای ضبط‌شده شما مرتکب جرمی علیه شما نشوند، خود عمل ضبط صدا جرم نخواهد بود و مجازاتی نخواهد داشت.

آیا ضبط مکالمه تلفنی جرم است؟

یکی از قابلیت‌هایی که گوشی‌های تلفن هوشمند دارند این است که افراد می‌توانند مکالمات تلفنی خود را ضبط کنند. در همین راستا، یکی از سؤالاتی که برای اشخاص ممکن است ایجاد شود این است که آیا ضبط مکالمات تلفنی بدون اجازه طرف مقابل جرم است یا خیر؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که ضبط کردن تماس دیگران نیز همانند ضبط صدا بدون اجازه توسط افراد عادی، در هیچ قانونی جرم‌انگاری نشده است و برای آن مجازاتی در نظر گرفته نشده است. در نتیجه، تا زمانی که اشخاص از مکالمه ضبط‌شده سوء استفاده نکنند، مرتکب جرمی نشده و به عمل مجرمانه‌ای محکوم نخواهند شد.

ارکان تحقق جرم ضبط صدا بدون اجازه چیست؟

هر جرمی که اتفاق می‌افتد ارکانی دارد که اگر این ارکان محقق نشود، جرمی هم وقوع نیافته است. این ارکان در تمامی جرایم مشترک بوده و عبارت است از رکن مادی، رکن معنوی و رکن قانونی. به‌عبارت دیگر، تنها زمانی می‌توانیم بگوییم جرمی اتفاق افتاده است که عمل مجرمانه مزبور، دارای سه رکن قانونی، مادی و معنوی باشد. جرم ضبط صدا نیز این این قاعده مستثنی نبوده و برای تحقق این جرم، باید ارکان جرم مزبور وجود داشته باشد. در ادامه به بررسی ارکان تحقق جرم ضبط کردن صدای دیگران بدون اجازه خواهیم پرداخت.

1. رکن قانونی

رکن قانونی تحقق جرم به این معنا است که عمل ارتکابی تنها زمانی مجرمانه تلقی می‌شود که در قانون جرم‌انگاری شده باشد. به‌عبارت دیگر، تنها زمانی می‌توان افراد را به دلیل ارتکاب فعل یا ترک فعل، مجازات کرد که قانون آن فعل یا ترک فعل را مجرمانه دانسته و برای آن مجازات در نظر گرفته باشد. اگر قانونگذار عملی را مجرمانه ندانسته باشد، در نتیجه انجام آن عمل حتی اگر مطابق با عرف ناپسند و بد باشد نیز، جرم نبوده و مجازاتی نخواهد داشت. در ارتباط با رکن مادی جرم ضبط صدا بدون اجازه، قانونگذار ارتکاب این جرم توسط مأمورین و مستخدمین دولتی را جرم‌انگاری کرده است و برای آن مجازات در نظر گرفته است.

دریافت مشاوره حقوقی

2. رکن مادی

عنصر مادی هر جرم، رفتار مادی یا فیزیکی می‌باشد که شخص برای ارتکاب جرم باید آن را انجام دهد و در صورتی‌که این عمل انجام نشود، جرم مزبور محقق نمی‌گردد. به‌عبارتی دیگر، هر جرمی تنها زمانی وقوع خواهد یافت که مرتکب آن جرم قصد ارتکاب داشته و عملی در این راستا انجام دهد. در همین راستا، عنصر مادی جرم ضبط صدا توسط مأمورین دولت بدون اجازه دیگران عبارت است از ضبط کردن صدای اشخاص بدون اجازه آن‌ها و بدون داشتن مجوز قانونی.

در نتیجه، تنها زمانی می‌توان یک مأمور دولت را به اتهام این جرم مجازات کرد که صدای شخصی را بدون داشتن مجوز لازم ضبط کرده باشد و اگر مرتکب این عمل مقدمات انجام این جرم را فراهم کرده باشد اما مؤفق به انجام عمل نشده باشد، در این صورت نیز این شخص مجازات نخواهد شد. برای مثال، اگر مأمور دولت تلفن همراه خود را برای ضبط کردن صدای فردی آماده و روشن کند اما به هر دلیلی نتواند صدای دیگری را ضبط کند، در این صورت مرتکب جرمی نشده است.

3. عنصر معنوی

همانطور که پیش از این بیان شد، برای تحقق جرم، وجود ارکانی لازم است. یکی دیگر از عناصر تشکیل‌دهنده جرم، عنصر معنوی است. عنصر معنوی جرم به این معنا است که شخص تنها زمانی به اتهام ارتکاب جرم مجازات می‌شود که قصد انجام آن فعل را داشته باشد. به عبارتی دیگر، مأمورین دولت تنها زمانی متهم به ارتکاب جرم ضبط صدا بدون اجازه می‌شوند که قصد انجام این کار را داشته و فعل لازم برای آن را انجام دهند. علاوه بر این، در ارتباط با جرایمی که افراد عادی از طریق صصدای ضبط‌شده دیگران انام می‌دهند، باید این نکته را در نظر داشته باشید که عنصر معنوی در این ارتباط تنها زمانی محقق می‌شود که فردر قصد ضبط کردن صدای دیگران و آزار و اذیت شخص از طریق آن صدای ضبط‌شده را داشته باشد.

در نتیجه، مرتکب جرم باید عمداً اقدام به ضبط صدای دیگران نموده باشد و در صورتی که برای مثال بدون خواست او و سهواً صدای دیگری ضبط شده باشد، در این صورت شخص به هیچ جرمی متهم نخواهد شد. توجه داشته باشید که برای تحقق هر جرمی، هر سه رکن مزبور باید در کنار هم وجود داشته باشد و در صورتی که یکی از ارکان وجود نداشته باشد، جرم محقق نخواهد شد.

نحوه رسیدگی به جرم ضبط صدا بدون اجازه چگونه است؟

ضبط صدای دیگران بدون اجازه یکی از جرایم قابل گذشت است. جرایم قابل گذشت جرایمی هستند که رسیدگی به آن‌ها تنها با شکایت شاکی خصوصی آغاز خواهد شد و هر زمان شاکی از شکایت خود صرف‌نظر کند، قرار منع تعقیب صادر خواهد شد. با توجه به این توضیحات، چنانچه قصد شکایت از فردی را دارید که مرتکب جرم ضبط صدا شده است، باید بدانید که اولین مرحله از شکایت علیه مرتکب جرم، تقدیم شکواییه است.

برای تنظیم و تقدیم شکواییه، شما باید به دفاتر خدمات قضایی الکترونیک مراجعه کرده و شکواییه خود را از این طریق تنظیم کنید تا شکواییه از این طریق به دادسرا برای رسیدگی ارسال شود. پس از تقدیم شکواییه و ارجاع آن به دادسرا، دادسرا تحقیقات مقدماتی راجع به جرم را آغاز می‌کند. انجام تحقیقات مقدماتی به منظور احراز جرم است و چنانچه وقوع جرم محرز گردد، قرار جلب به دادرسی صادر می‌گردد و پس از تأیید دادستان، کیفرخواست صادر می‌گردد و پرونده برای صدور حکم به دادگاه می‌رود. از سویی دیگر، اگر پس از تحقیقات مقدماتی دادسرا وقوع جرم احراز نشود، در این صورت قرار منع تعقیب صادر و پرونده از دادسرا خارج خواهد شد.

پس از ارجاع پرونده به دادگاه، زمان رسیدگی از طریق سامانه ثنا به طرفین دعوا ابلاغ می‌شود. طرفین شکایت یعنی شاکی و مشتکی‌عنه (شخصی که از او شکایت شده است) باید در جلسات دادگاه حاضر شده و اظهارات خود را بیان کنند. پس از برگزاری جلسات رسیدگی و استماع اظهارات طرفین، قاضی دادگاه باید حکم مقتضی را با توجه به ادله و مدارک موجود در پرونده صادر کند. حکم محکومیت، ظرف 20 روز قابل تجدیدنظرخواهی می‌باشد.

کانال تلگرام لامینگو

جمع‌بندی

ممکن است برای هر یک از ما پیش آمده باشد که اشخاصی صدای ما را به طرق مختلف ضبط کرده باشند. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و فراگیر شدن استفاده از گوشی‌های هوشمند، ضبط کردن صدا و مکالمات به امری بسیار راحت و رایج تبدیل شده است. ضبط کردن صدای دیگران نوعی دخالت در حریم شخصی افراد است و ممکن است برای بسیاری این امر، امر خوشایندی نبوده و سبب معذب شدن آن‌ها شود. با توجه به رواج جرایم رایانه‌ای، این سؤال برای بسیاری از افراد ایجاد شده است که آیا ضبط صدا بدون اجازه جرم است یا خیر. در این نوشتار درباره این موضوع صحبت کردیم که ضبط صدای دیگران در دو حالت جرم است؛ حالت اول زمانی است که این عمل مجرمانه توسط مأمورین دولتی و بدون داشتن مجوز انجام شود و حالت دوم زمانی است که افراد عادی اقدام به سوء استفاده از صدای ضبط‌شده نمایند.

از این توضیح می‌توان نتیجه گرفت که ضبط صدای دیگران توسط گوشی و یا ضبط تماس تلفنی نیز اگر منجر به سوء استفاده نشود، جرم نبوده و مجازاتی نخواهد داشت. براساس قانون، مجازات ضبط صدای دیگران بدون اجازه آن‌ها توسط مأموران دولتی، حبس و جزای نقدی است. در پایان، ذکر این نکته لازم است که با توجه به اینکه قانون جرایم رایانه‌ای در بسیاری موارد ضعیف عمل کرده و حافظ حریم دیگران نبوده است، در نتیجه لازم است تا خود شما از اطلاعات و حریم خود محافظت کرده و مراقب سوء استفاده افراد سودجو باشید.

مشاوره حقوقی ضبط صدا بدون اجازه را از لامینگو بخواهید!

با توجه به سکوت قانونگذار در ارتباط با جرایمی که به موجب پیشرفت تکنولوژی رواج یافته است و همچنین وجود ابهامات زیاد در این زمینه، پیشنهاد می‌شود چنانچه قصد کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه را دارید، با همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو در ارتباط بوده و از طریق لینک زیر، مشاوره حقوقی لازم را دریافت نمایید. علاوه بر این، پیشنهاد ما به شما این است که برای ثبت و تنظیم یک شکواییه قانونی، حتماً به مشاورین حقوقی و وکلا مراجعه کرده و شکواییه مدنظر خود را تحت نظر این اشخاص و یا به طور کلی توسط این افراد تنظیم کنید.

اینکه شکایت شما به نتیجه برسد و مرتکب جرم مجازات شود، تا اندازه زیادی بستگی به این موضوع دارد که شکواییه چگونه تنیم شده باشد و اگر شکواییه به درستی تنیم شده باشد و ادله و مدارکی که از ارتکاب جرم دارید به صورت دقیق در آن مشخص شده باشد، در نتیجه شکایت نتیجه خواهد داشت. به همین دلیل، اگر در زمینه جرم مزبور قصد ثبت شکایت را دارید، باید بدانید که دریافت مشاوره حقوقی، یکی از الزامات این موضوع است.

بلاگ حقوقی لامینگو را دنبال کنید!

اگر قصد دارید تا سایر محتواهای حقوقی با موضوعات کیفری و به خصوص تنظیم شکواییه کیفری در ارتباط با سایر جرایم رایانه‌ای مانند نشر اکاذیب از طریق رایانه، کلاهبرداری، جعل رایانه‌ای و غیره را مطالعه کرده و اطلاعات خود در این زمینه را افزایش دهید، پیشنهاد می‌شود وارد بلاگ حقوقی لامینگو شوید و سایر مطالب این بلاگ را نیز مطالعه کنید.  همکاران ما در تیم تولید محتوای لامینگو روزانه مطالبی را موضوعات مختلف کیفری در این بلاگ منتشر می‌کنند و توصیه می‌شود مطالعه این مطالب را از دست ندهید. شما می‌توانید پس از مطالعه هر مطلب، نظرات و انتقادات خود را در بخش دیدگاه‌های انتهای هر مطلب با ما به اشتراک گذاشته و از این طریق، به بهبود کیفیت مطالب کمک کنید.

در پایان پیشنهاد می‌شود چنانچه پرسش یا ابهامی در ارتباط با این مطلب در ذهن دارید، سؤال خود را برای ما بنویسید تا همکاران ما در اسرع وقت به آن پاسخ دهند. لامینگو را به دوستان و اطرافیان خود نیز معرفی کنید و برای دریافت جدیدترین اخبار حقوقی، ما را در شبکه‌های اجتماعی از جمله توییتر، تلگرام و اینستاگرام دنبال نمایید.