مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی و اقدامات و مدارک مورد نیاز
اخذ مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی یکی از مراحل ثبت طرح صنعتی میباشد. با توجه به قانون ثبت اختراعات، «هر گونه ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سهبعدی با خطوط، رنگها و یا بدون آن، به گونهای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است. در یک طرح صنعتی، تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری، مشمول حمایت از این قانون نمیباشد». پدیدآوری یک طرح صنعتی، امری خلاقانه در حوزه صنعت میباشد و قانون از طراحان صنعتی حمایت مینماید. در سالهای اخیر و با گسترش تکنولوژی، نیاز شرکتها و سازمانها به طرحهای صنعتی افزایش یافته است و از سویی دیگر، گسترش تکنولوژی به طراحان صنعتی برای ایجاد و ساخت طرحهای جدید، کمک شایانی نموده است و به همین دلیل شاهد گسترش طرحهای صنعتی و ایدههای نو هستیم.
زمانی که شخصی اقدام به ایجاد یک طرح صنعتی میکند، باید طرح خود را در اداره مالکیت معنوی ثبت نماید. این عمل به چند دلیل صورت میگیرد؛ جلوگیری از کپیبرداری از طرح صنعتی و کسب امتیاز استفاده قانونی از این طرح از جمله دلایل ثبت طرح صنعتی میباشد. در این نوشتار با ما همراه باشید تا با یکدیگر مسائل مختلف را در ارتباط با چگونگی ثبت طرح صنعتی بررسی نماییم. در این مقاله سعی داریم تا بهصورت کامل و جامع مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی را بیان کنیم و با این وجود، اگر در پایان این مقاله همچنان ابهام یا پرسشی در ذهن داشتید، میتوانید با وکلا و کارشناسان حقوقی لامینگو در ارتباط باشید و اطلاعات بیشتر را از این کارشناسان کسب نمایید.
تعریف طرح صنعتی در مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی
مطابق با ماده ۲۰ قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری « از نظر این قانون، هرگونه ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگها و یا بدون آن، بهگونهای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است …». با توجه به این تعریف، میتوان اینچنین نتیجهگیری نمود که یک طرح صنعتی، شکل ظاهری یک کالا یا محصول صنعتی است که تمام ویژگیهای ظاهری آن محصول صنعتی را مشخص مینماید. در واقع، هر کالای صنعتی که ممکن است یک دستگاه یا ماشین صنعتی باشد، برای تولید باید مراحل مختلفی را طی کند که یکی از این مراحل، طراحی ظاهری این محصول صنعتی است.
امر طراحی ظاهر و شمایل بصری محصولات صنعتی، بر عهده طراحان صنعتی است که با ارائه طرحهای خود، ایدههای خود را در محصولات صنعتی پیاده مینمایند. طرح صنعتی یک محصول، رابط میان آن محصول و مشتری میباشد. در واقع، مشتری ظاهر بصری یک محصول صنعتی را میبیند و جذب آن محصول میشود. به همین دلیل، تولیدکنندگان صنعتی همواره در پی این هستند تا با جذب طراحان ماهر و خبره، جذابیتهای ظاهری لازم در کالا را ایجاد نمایند. نکتهای که باید در اینجا به آن توجه داشت این است که طرح صنعتی صرفاً باعث زیباتر شدن محصول صنعتی نمیگردد و یکی از لازمهها و شاخصههای طرح صنعتی، ایجاد تمایز و تفاوت در محصول با سایر محصولات صنعتی میباشد.
طرح صنعتی باید قابل تکثیر باشد!
علاوه بر این، یکی دیگر از شاخصههای طرح صنعتی این است که طرح صنعتی باید قابلیت تولید در چندین نسخه و تکثیر را داشته باشد و مواردی که صرفاً یک نسخه از آنها قابل خلق و تولید میباشد، مشمول طرح صنعتی نمیباشند. سؤالی که ممکن است در اینجا برای برخی از اشخاص به وجود آید این است که طرح صنعتی چه تفاوتی با اختراع دارد؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که اختراع ایدهای نوین است که سبب ایجاد یک فرآورده یا فرآیند خواهد شد که عملکرد بهخصوصی دارد. در صورتیکه یک طرح صنعتی، مرتبط با ویژگیهای ظاهر محصول صنعتی است و ارتباطی با عملکرد محصول و فرآیند ساخت آن نخواهد داشت.
ثبت طرح صنعتی چیست؟
ثبت طرح صنعتی بهمعنای انجام اقدامات لازم جهت ثبت شکل و ظاهر یک محصول صنعتی در اداره مالکیت معنوی است. ثبت طرح صنعتی نیاز به طی نمودن مراحل مختلفی دارد و تشریفات قانونی ثبت طرح صنعتی باید رعایت گردد. در اینجا باید به این موضوع اشاره کرد که طرحهای صنعتی طیف وسیعی از محصولات صنعتی را شامل میشود و یک طرح صنعتی، تنها زمانی قابل ثبت است که جدید باشد. مطابق با ماده ۸۴ آییننامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی که جدید یا اصیل نباشند، طرح هایی که تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول ایجاد میشوند، طرحهای حاوی نمادها یا نشانهای رسمی و طرحهای مخالف نظم عمومی یا اخلاق حسنه، قابل حمایت نیستند و این طرحها را نمیتوان ثبت نمود.
ثبت طرح صنعتی چه ضرورتی دارد؟
یکی از مهمترین موضوعاتی که در مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی بررسی میشود، ضرورت ثبت طرح صنعتی است. ثبت طرح صنعتی مزایایی را برای طراح و صاحب ایده بهدنبال دارد. در واقع، ثبت طرح صنعتی یکی از ضروریات ایجاد و طراحی یک طرح صنعتی میباشد. یکی از مزایا و دلایل ثبت طرح صنعتی این است که صاحب طرح با این کار، مانع کپیبرداری سایرین از طرح صنعتی میگردد. در همین راستا باید بدانید زمانیکه یک طرح صنعتی وارد بازار و سبب جذب مشتری و افزایش فروش محصول صنعتی میشود، سایر رقبا و تولیدکنندگان محصول ممکن است به فکر کپیبرداری و ایدهبرداری از این طرح صنعتی بیفتند تا آنها نیز از این طریق بتوانند جذب مشتری کنند.
برای مثال، ممکن است یک شرکت تولید لوازم برقی، طرح جدیدی برای محصولات یخچال و فریزر خود در نظر داشته باشد و این طرح را بر روی این محصولات اعمال نماید و از این طریق، زیبایی ظاهر محصولات خود را افزایش دهد. این زیبایی ظاهر محصول، سبب جذب مشتری و افزایش فروش آن دسته از یخچال و فریزرها خواهد شد. در چنین شرایطی، سایر تولیدکنندگان محصولات برقی لوازم خانگی نیز ممکن است در پی سرقت این طرح صنعتی باشند و اگر طرح صنعتی ثبت نشده باشد، راه سرقت آن برای رقبا باز خواهد بود.
زمانیکه صاحب طرح صنعتی جهت ثبت طرح صنعتی اقدام مینماید، بازرس اداره مالکیت معنوی طرح صنعتی را راستیآزمایی میکند تا مشخص گردد این طرح، پیش از این ثبت نشده باشد و کپی از طرح صنعتی دیگری نباشد. با توجه به توضیحات بالا، ثبت طرح صنعتی، امکان سوءاستفاده یا سرقت طرح صنعتی را از بین خواهد برد و طرح صنعتی در انحصار طراح آن باقی خواهد ماند.
کسب امتیاز انحصاری طرح صنعتی
با توجه به مطالب ارائهشده در مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی ، یکی دیگر از مزایای ثبت طرح صنعتی، حق استفاده از آن برای طراح است. ثبت طرح صنعتی، امتیاز انحصاری استفاده از طرح صنعتی را به طراح آن میدهد و پس از این، مالک این طرح میتواند از تمام حقوق و مزایای آن بهرهبرداری نماید. پس از اینکه امتیاز قانونی طرح صنعتی به نام مالک آن ثبت میگردد، دیگر اشخاص حق استفاده از این طرح را نخواهند داشت و اگر تولیدکنندهای بخواهد از این طرح استفاده کند، مالک طرح صنعتی میتواند از این شخص نزد مراجع قانونی شکایت نماید.
طرح صنعتی پس از ثبت توسط صاحب آن، جزو داراییهای مالک طرح صنعتی و شرکت تولیدکننده صنعتی قرار میگیرد و این موضوع، سبب افزایش سهام تجاری و اعتبار شرکت تولیدکننده صنعتی و سبب ارتقای جایگاه این شرکت در میان سایر رقبای تجاری خواهد شد. در نتیجه، ثبت طرح صنعتی سبب افزایش موفقیت محصولات صنعتی تولیدکننده در میان سایر محصولات خواهد شد. علاوه بر موارد بالا، یکی دیگر از مزایای ثبت طرح صنعتی، امکان واگذاری طرح صنعتی میباشد. زمانیکه مالک طرح صنعتی اقدام به ثبت طرح خود مینماید و هزینه ثبت طرح صنعتی را میپردازد و تشریفات لازم را نیز انجام میدهد، پس از این مالک قانونی طرح صنعتی خواهد توانست طرح صنعتی را با دریافت مبلغی به دیگران واگذار نماید و بفروشد. این موضوع تنها در صورتی ممکن است که طرح صنعتی در اداره مالکیت معنوی ثبت شده باشد.
این مطلب را نیز بخوانید: مشاوره استعلام اختراع و بررسی نحوه استعلام گرفتن از اختراعات ثبت شده
برای ثبت طرح صنعتی چه مدارکی مورد نیاز است؟
یکی دیگر از موضوعات مطروحه در مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی ، مدارک مورد نیاز در این زمینه است. پیش از آنکه متقاضی برای ثبت طرح صنعتی اقدام نماید، لازم است تا مدارک مورد نیاز در این زمینه را جمعآوری و آماده کند. برای اقدام جهت ثبت طرح صنعتی، مدارک هویتی متقاضی که ممکن است شخص حقیقی یا حقوقی باشد مورد نیاز است. اگر متقاضی شخص حقیقی باشد، این مدارک عبارتند از کپی شناسنامه و کارت ملی که برابر با اصل شده باشند و اگر متقاضی شخص حقوقی باشد، این مدارک شامل آگهی تأسیس، کد اقتصادی و ثبتی و آخرین تغییرات ایجادشده میباشد.
علاوه بر این، اگر طرح صنعتی بهصورت ۲بعدی باشد، باید برای ثبت این طرح، پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا طرح ترسیمشده جهت تکمیل مدارک تهیه گردد. همچنین اگر طرح صنعتی بهصورت ۳بعدی باشد باید پنج نمونه از طرح ترسیمشده بهصورت اسکنشده جهت تکمیل مدارک فرستاده شود. در برخی شرایط ممکن است طراح صنعتی نخواهد اسمش در لیست مدارک مورد نیاز برای ثبت طرح صنعتی باشد که در این صورت، این شخص میتواند درخواست کتبی عدم ذکر اسم را نیز ضمیمه مدارک ارسالی نماید. رسید پرداخت هزینههای طرح صنعتی و مدارک حق تقدم نیز باید همراه دیگر مدارک به اداره مالکیت معنوی ارسال گردد.
ثبت طرح صنعتی چه مراحلی دارد؟
همانطور که پیشتر نیز بیان شد، ثبت طرح صنعتی نیازمند رعایت تشریفات و انجام اقدامات قانونی است. در صورتیکه این اقدامات و مراحل بهدرستی طی شود، ثبت طرح صنعتی با موفقیت انجام خواهد شد. از جمله مراحل ثبت طرح صنعتی عبارت است از اخذ مشاوره از وکلا و کارشناسان حقوقی، تسلیم اظهارنامه ثبتی، صدور ابلاغیه پذیرش، اقدام جهت تشکیل پرونده فیزیکی، پرداخت هزینههای قانونی، دریافت کد ثبتی و دریافت سند نهایی ثبت طرح صنعتی.
اخذ مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی را جدی بگیرید!
اولین قدم در راه ثبت طرح صنعتی، أخذ مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی از کارشناسان و مشاوران حقوقی است. مالک طرح صنعتی که قصد ثبت طرح خود را دارد، باید از قوانین و مقررات مرتبط با ثبت طرح صنعتی و چگونگی انجام اقدامات لازم و مراجعه به اداره مالکیت معنوی آشنا باشد، زیرا در صورت عدم انجام صحیح این تشریفات، ممکن است ثبت طرح صنعتی مردود اعلام گردد. آشنایی با آییننامه اجرایی قانون ثبت اختراعات که تشریفات ثبت طرح صنعتی باید براساس آن انجام گیرد، ممکن است برای اشخاصی که تحصیلات حقوقی لازم را ندارند کمی دشوار باشد و به همین دلیل، توصیه میگردد پیش از اقدام برای ثبت طرح صنعتی، حتماً از مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی لامینگو استفاده نمایید.
تسلیم اظهارنامه اینترنتی چگونه است؟
یکی از مهمترین مراحل ثبت طرح صنعتی، ارائه اظهارنامهای صحیح و قانونی است. علاوه بر ثبت طرح صنعتی، ثبت اختراع و علائم تجاری نیز نیاز به ارائه اظهارنامه دارد. ارائه اظهارنامه صحیح و اصولی نیاز به طی کردن مراحل آن با دقت زیاد دارد و اگر اظهارنامه بهدرستی تسلیم شود، بخش عظیمی از پروسه ثبت طرح صنعتی انجام شده است. برای تسلیم اظهارنامه، متقاضی ابتدا باید اطلاعات را وارد نماید. این اطلاعات شامل اطلاعات طرح صنعتی و اطلاعات اشخاص حقیقی یا حقوقی میباشد. پس از این مرحله، متقاضی باید ضمائم مورد نیاز را بارگذاری نماید. این ضمائم شامل مواردی از جمله مدارک هویتی متقاضی، تصاویر کالا و یا محصول صنعتی، مدارک هویت نمایندگی و غیره است. بعد از بارگذاری ضمائم، اطلاعات و ضمائم بررسی و بازبینی میگردد و پس از تأیید مدارک، متقاضی باید هزینههای قانونی را بهصورت الکترونیکی پرداخت نماید.
جمعبندی مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی
در این مقاله به موضوعاتی در ارتباط با ثبت طرح صنعتی پرداختیم. موضوعاتی از جمله تعریف طرح صنعتی و تفاوت طرح صنعتی با اختراع، چگونگی ثبت طرح صنعتی، قانون حاکم بر مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی، مدارک مورد نیاز برای ثبت طرح صنعتی، مراحل ثبت طرح صنعتی و مزایا و چرایی ثبت طرح صنعتی. امیدواریم پس از مطالعه این مطالب، اطلاعات مورد نیاز در این زمینه را کسب نموده باشید. با این وجود، اگر همچنان بهدنبال کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ثبت طرح صنعتی هستید، میتوانید با برقراری تماس با همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو، مشاوره حقوقی ثبت طرح صنعتی را دریافت نمایید!
چنانچه از مطالعه این مطلب رضایت داشتهاید و برای شما مفید بوده است، پیشنهاد میگردد وارد بلاگ حقوقی لامینگو شده و سایر مطالب این بلاگ را نیز مطالعه نمایید. همکاران ما در تیم تولید محتوای لامینگو، روزانه مطالب متعددی با موضوعات مختلف حقوقی در این بلاگ منتشر میکنند که مطالعه و بررسی این محتواها، به افزایش دانش حقوقی شما کمک بزرگی خواهد کرد. در پایان، توصیه میشود اگر در ارتباط با این مطلب پرسش یا ابهامی در ذهن دارید، سؤال خود را در انتهای همین مطلب یادداشت نمایید. لامینگو را به دوستان و آشنایان خود معرفی کنید و ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید.
دیدگاه شما