صدور و اجرای دستور موقت در داوری داخلی و بین المللی به چه صورت است؟

دادگاه‌ها و محاکم قضایی برای برخی از پرونده‌های حقوقی دستور موقت صادر می‌کنند که امری متداول و معمول در فرایند دادرسی به شمار می‌آید. با توجه به اینکه یکی از راه‌های رسیدگی به پرونده‌های دعاوی ارجاع آن به داوری است، همواره صدور دستور موقت در داوری با بحث و تردید همراه بوده است که برای افرادی که درگیر فرایند داوری هستند از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین جهت، در این مقاله قصد داریم شما را با نحوه صدور دستور موقت در داوری داخلی و بین المللی آشنا نماییم. همچنین، برای آشنایی بیشتر با اصول صدور دستور موقت در داوری می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی نهاد داوری بهره‌مند شوید.

دریافت خدمات حقوقی و مشاوره‌ای از مراکز و مؤسسات مختلف حقوقی امکان‌پذیر است. لامینگو یکی از معتبرترین و جامع‌ترین پلتفرم‌های آنلاین ارائه خدمات حقوقی است که خدمات مشاوره‌ای ارائه می‌دهد. برای دریافت مشاوره حقوقی نهاد داوری از این مجموعه بر روی لینک زیر کلیک کنید.

دریافت مشاوره حقوقی نهاد داوری

مزایای ارجاع اختلافات به داوری

قبل از آشنایی با مفهوم دستور موقت و صدور آن در پرونده‌های داوری، با برخی مزایای ارجاع اختلافات به داوری آشنا خواهیم شد. یکی از مهم‌ترین مزیت‌های ارجاع دعاوی و اختلافات به امر داوری، این است که طرفین دعوا می‌توانند از تشریفات قانونی متعدد و وقت‌گیری که به‌صورت معمول وجود دارد در امان مانده و اختلاف خود را در سریع‌ترین زمان ممکن و به‌شکل کاملاً مؤثر حل کنند. در فرایند داوری انعطافی که در انتخاب داور وجود دارد، باعث می‌شود که طرفین دعوا از آزادی عمل بیشتری برخوردار باشند. یکی دیگر از مزیت‌های ارجاع اختلاف به داوری، کاهش هزینه‌های دادرسی است که یکی از مشوق‌های اصلی برای استفاده افراد از این شیوه به شمار می‌آید.

حتماً بخوانید: همه چیز درمورد حل اختلاف ازطریق داوری

منظور از دستور موقت چیست؟

دستور موقت اصطلاحی است که در بحث رسیدگی به پرونده‌ها در محاکم قضایی مطرح می‌شود. دستور موقت را می‌توان به این صورت تعریف کرد: دستوری که دادگاه یا مرجع دادرسی برای حفظ حقوق یکی از طرفین اختلاف در مواقع ضروری به‌صورت فوری و موقت صادر می‌کند. این دستور زمانی توسط دادگاه صادر می‌شود که مصالح یکی از طرفین دعوا در معرض خطر و تهدید قرار گرفته باشد و این امکان وجود داشته باشد که ضرر و زیان جبران‌ناپذیری به وی وارد شود.

در قانون آئین دادرسی مدنی کشور موارد مرتبط با صدور دستور موقت توسط دادگاه تحت عنوان دادرسی فوری بیان شده است:

• در اموری که تعیین تکلیف آن امور فوریت داشته باشد، دادگاه می‌تواند به درخواست ذی‌نفع نسبت به صدور رأی موقت اقدام نماید. در این صورت، چنانچه اصل دعوا در دادگاهی مطرح باشد، مرجعی که می‌تواند درخواست دستور موقت را صادر کند همان دادگاه بوده و در غیر این صورت، مرجع درخواست دادگاهی خواهد بود که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را داشته باشد.
• درخواست دستور موقت می‌تواند به‌صورت کتبی یا شفاهی باشد. درصورتی‌که درخواست شفاهی باشد، در صورتجلسه قید شده و به امضای درخواست‌کننده خواهد رسید.
• دادگاه به‌منظور رسیدگی به امور فوری و صدور رأی موقت پس از تعیین روز و ساعت مناسب، طرفین دعوا را به دادگاه دعوت می‌کند. حتی دادگاه می‌تواند در مواردی که فوریت کار اقتضاء کند، بدون اینکه تعیین وقت نموده و از طرفین دعوت کند، به امور رسیدگی کرده و دستور موقت صادر کند. این کار می‌تواند در روزهای تعطیل و حتی در محلی غیر از محل دادگاه نیز انجام بگیرد. تشخیص این امر که موضوع رسیدگی فوری است، بر عهده دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به پرونده را دارد.
• دستور موقت ممکن است دایر بر توقیف مال یا انجام عمل و یا منع از امری باشد.

آیا دستور موقت در داوری داخلی هم وجود دارد؟

بر اساس قانون، صدور دستور موقت در صلاحیت قاضی دادگاه است و صدور این نوع دستور فقط در محاکم قضایی و دادگاه‌ها معنا دارد. داوری در رسیدگی به پرونده‌های حقوقی و دعاوی، فرایندی است که به جهت تسهیل حل اختلاف انجام می‌شود و به‌نوعی برای کاهش بار دستگاه قضایی و دادگاه‌ها به وجود آمده است. ازاین‌رو، به نظر می‌رسد که امکان صدور دستور موقت در داوری نیز وجود دارد.

صدور دستور موقت در داوری توسط داور ممکن خواهد بود؛ اما اجرای حکم دستور موقتی که توسط داور صادرشده به‌آسانی صورت نخواهد گرفت. بر این اساس، اجرای دستور موقتی که توسط داور صادر شده باشد، مشروط به این است که توسط مقامات قضایی تأیید شده و تشریفات موجود در قانون آئین دادرسی مدنی کشور رعایت شده باشد. به همین دلیل، صدور دستور موقت توسط داور مورد تردید است؛ زیرا عنصر اساسی دستور موقت، فوریت آن است که درصورتی‌که نیاز به تأیید مقامات قضایی و انجام تشریفات داشته باشد، ماهیت فوریت آن نقض خواهد شد و در این صورت، منافع طرف خواستار دستور موقت به خطر خواهد افتاد.

حتماً بخوانید: آیا وکیل می تواند داور باشد ؟

دستور موقت در داوری تجاری بین‌المللی چگونه است؟

برای دستور موقت در داوری بین المللی، باید به قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران و ماده 9 این قانون رجوع کرد که موارد زیر را بیان کرده است:

• قبل یا حین رسیدگی به دعوا و داوری، هریک از طرفین می‌توانند از ریاست دادگاه موضوع ماده 6 درخواست صدور قرار تأمین یا دستور موقت را داشته باشند.

بر این اساس، مانند داوری داخلی ممکن است در صورت صدور دستور موقت در داوری بین المللی، برای اجرای دستور نیاز به تأیید مقامات قضایی و رعایت تشریفات قانونی باشد که در این شرایط نیز ماهیت فوریت دستور موقت نقض خواهد شد.

کانال تلگرام لامینگو

جمع‌بندی

بر اساس آنچه در این مقاله بررسی و عنوان شد، صدور دستور موقت در فرایند داوری که به‌منظور تسریع در رسیدگی و حل اختلافات طراحی شده است، درصورتی‌که منافع یکی از طرفین درخطر باشد، توسط داور امکان‌پذیر است. اما یا توجه به قانون آئین دادرسی مدنی کشور، دستور موقتی که توسط داور در رسیدگی به اختلاف صادر شده باشد، باید توسط مقامات قضایی مورد تأیید قرار گرفته و تمامی تشریفات قانونی آن طی شود. درواقع ماهیت صدور دستور موقت فوریت آن است که در این صورت، این ماهیت نقض شده و ممکن است منافع یکی از طرفین را با خطر مواجه کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه و مطالعه مطالب مرتبط با نهاد داوری، می‌توانید به وبلاگ لامینگو مراجعه کنید.