مالیات بر ارث چگونه محاسبه می‌شود؟

هرفردی پس از فوت، چه فوت واقعی و چه فوت فرضی (در صورتی که فردی به مدت طولانی مفقود باشد و زنده بودن یا مرده بودن او معلوم نباشد) اموالی را از خود به جا می­‌گذارد که براساس اولویت در طبقه­‌بندی وراث، به آن‌ها تعلق می­‌گیرد. وراث شخص متوفی نیز بعد از گرفتن گواهی انحصاروراثت می­‌توانند آن اموال را بین خود تقسیم کنند.

اما مسئله‌­ای که در این بین به میان می­‌آید و ممکن است به کام وراث تلخ باشد، مسئله­‌ی مالیات بر ارث است و بدون پرداخت مالیات، وراث نمی­‌توانند گواهی انحصاروراثت بگیرند و به تبع آن اموال متوفی را منتقل کنند.

تعریف مالیات بر ارث

مالیات بر ارث یکی از انواع مالیات‌­های مستقیم نسبت به سهم‌­الارث وراث است و میزان آن با توجه به نرخی که برای هر طبقه از وراث معین شده است و این­که وراثت چه نسبتی با متوفی را دارند، وصول می­گردد. بدون پرداخت این نوع مالیات، امکان هر نوع نقل ­و ­انتقال به صورت رسمی توسط وراث ممنوع است.

دریافت مشاوره حقوقی

طبقه ­بندی وراث از نظر قانون مالیات‌­های مستقیم

1. طبقه اول عبارتند از: پدر، مادر، زن ،شوهر، اولاد و فرزندان آن‌­ها
2. طبقه دوم عبارتند از: اجداد، برادر، خواهر و فرزندان آن‌­ها
3. طبقه سوم عبارتند از: عمو، عمه، دایی، خاله و فرزندان آن‌­ها

 مراحل پرداخت مالیات بر ارث بعد از فوت شخص

• وراث متوفی به مدت شش­ماه مهلت دارند فهرستی از اموال منقول و غیرمنقول و بدهی‌های متوفی را تهیه کرده و به اداره­ی دارایی نزدیک محل سکونت متوفی تحویل دهند. البته نکته‌ای که در این­جا حائز اهمیت است، این است که مالیات بر ارث اموال متوفی هم می‌­شود به صورت کلی پرداخت شود، هم تکی و نیازی نیست تکلیف مالیات همه­‌ی اموال به صورت یک­جا مشخص شود.

برای مثال: فرض کنید وراث تصمیم دارند از بین همه­‌ی اموال متوفی تنها یک ملک مسکونی را سند بزنند یا بفروشند، به این ترتیب می­‌توانند به اداره­‌ی دارایی مراجعه کرده و تنها مالیات آن ملک مسکونی را پرداخت کنند. بعد از دریافت رسید مبنی بر پرداخت مالیات، اقدامات قانونی مربوط به آن ملک مسکونی را انجام دهند.

مطلب پیشنهادی : در ادامه ارث و نحوه ی تقسیم آن را بخوانید.

• پس از تهیه فهرست اموال متوفی توسط وراث، برای متوفی پرونده تشکیل داده می‌­شود و پیرو آن فرمی به وراث ارائه می­‌شود که به آن فرم اظهارنامه گفته می­‌شود و وراث در این فرم باید اطلاعات هویتی و مکانی متوفی و وراث پس فوت و اموال و دارایی‌­ها و بدهی‌­ها هزینه­‌های کفن و دفن و واجبات مالی و دیون محقق و مسلم متوفی را نظیر وام­‌ها، مهریه همسر و غیره را درج نمایند.
• بعد از کامل کردن فرم اظهارنامه‌­ی مالیاتی، همه اموال متوفی (چه منقول و چه غیرمنقول) توسط کارشناسان تشخیص مالیات، به نرخ روز ارزش­ گذاری می­‌شود. پس از کم کردن بدهی­‌های شخص متوفی و با در نظرگرفتن سهم هر یک از وراث، مالیات بر ارث محاسبه می­‌گردد. و در نهایت پس از تأیید رئیس گروه مالیاتی، مالیات وصول می­‌گردد.

کانال تلگرام لامینگو

چند مورد از اموالی که براساس قانون، مشمول مالیات بر ارث می­‌شوند:

• مالیات بر ارث ملک مسکونی به میزان هفت­و­نیم درصد قیمت منطقه‌­ای (قیمت منطقه‌ای قیمتی است که کارشناسان اداره­‌ی مالیاتی طبق فرمول­‌های خاص و براساس ارزش معاملاتی که آن ملک مسکونی دارد، تعیین می‌­شود) است.

• مالیات بر ارث املاک تجاری، اداری و صنعتی، سه درصد از قیمت ارزیابی شده توسط کارشناس اداره­‌ی مالیات است و به اجناس داخل این املاک، ده درصد مالیات بر ارث تعلق می­‌گیرد.
• مالیات بر ارث زمین بدون بنا نیز به میزان سه درصد قیمت برآورد شده می‌­باشد.
• مالیات بر ارث نسبت به اموال و دارایی­‌های متوفی که در خارج از کشور واقع شده است، پس از کسر مالیات بر ارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع اموال و دارایی­‌ها پرداخت شده است به میزان ده درصد ارزش ماترک می­‌باشد.
• مالیات بر ارث حساب­‌های بانکی با توجه به تغییراتی که در سال 1397 در قانون مالیات بر ارث صورت گرفته است، سه درصد می‌باشد.
• مالیات بر ارث پول­‌های نقدی که متوفی در صندوق­‌های امانات دولتی یا خصوصی گذاشته است ده درصد این مبالغ است. اما به پول­‌های نقدی که در نه بانک و نه در صندوق‌­های امانات است و ممکن است در منزل شخص متوفی یا نزد خانواده او باشد، از آن­جایی‌که این مبالغ قابل شناسایی نیستند و وراث به راحتی می­‌توانند وجود چنین پول­‌هایی را انکار کنند، مالیات تعلق نمی‌­گیرد.

تنظیم قرارداد سفارشی

اموالی که از پرداخت مالیات معاف هستند

• وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس­انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده نشده و بیمه‌­های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط مؤسسات بیمه یا بیمه‌­گذار و یا کارفرما از قبیل انواع بیمه­‌های عمر و زندگی، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آن‌­ها، حسب مورد که یک­جا و یا به طور مستمر به ورثه متوفی پرداخت می‌­شود.
• اموالی که برای سازمان­‌ها، مؤسسات و نهادهای مذکور در ماده ۲ قانون مالیات­‌ها (وزارتخانه‌­ها، مؤسسات دولتی، شهرداری­‌ها، نهادهای انقلاب اسلامی و تمام دستگاه­‌هایی که بودجه آن‌­ها توسط دولت تأمین می­‌شود، معاف از مالیات می‌­باشند) مورد وقف یا نذر یا حبس واقع شود؛ البته به شرط تأیید سازمان­‌ها و نهادهای مذکور.
• اثاثیه‌­ی منزل محل سکونت متوفی
• اموالی که جزء ماترک متوفی بوده و طبق قوانین با احکام خاص، مالکیت آن‌ها سلب و یا به صورت بلاعوض در اختیار اشخاص موضوع ماده ۲ قانون مالیات­‌ها قرار گیرد با تأیید اشخاص مزبور، مشمول مالیات بر ارث قرار نمی‌­گیرد.

برای مطالعه سایر مقالات می‌توانید به مجله حقوقی لامینگو مراجعه کنید. فراموش نکنید حتما نظراتتان را از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.