قرارداد مشارکت در ساخت نرم افزار ، یک قرارداد نوین در عرصه تکنولوژی!
نرم افزار چیست؟
برای آنکه بتوانیم یک قرارداد مشارکت در ساخت نرم افزار مناسب داشته باشیم، باید اول به درک درستی از نرم افزار و نحوه تولید آن رسیده باشیم. نرم افزار عبارت است از مجموعهای از برنامههای رایانهای که وظیفهی انجام کار خاصی را در یک سیستم رایانهای برعهده دارد. نخستین بار فردی به نام جان توکی در سال ۱۹۵۸ از این واژه نام برد.
انواع نرم افزار
- نرم افزار سیستمی
نرم افزار سیستمی نوعی برنامهنویسی و کدگذاری است که توسط اجزای مختلف موجود در دستگاه جهت برقراری ارتباط با یکدیگر به کار برده میشود. در واقع این نرمافزارها به نوعی نقش پس زمینه را دارند و بین سخت افزار و دیگر برنامهها هماهنگی ایجاد میکنند.
این نرم افزارها خود در سیستم رایانهای نصب هستند و نیاز به نصب آنها نیست و حجم کمی هم دارد. این نرمافزارها به طور مستقیم با کاربرد در تماس نیستند و خدماتی را به او ارائه نمیدهند.
ویندوز، یونیکس، سرورها، درایور های مختلف و غیره… از انواع نرم افزارهای سیستمی محسوب میشوند.
- نرم افزار کاربردی
نرم افزار کاربردی مجموعهای از برنامهها است که هر کدام کار خاصی را انجام میدهند. تفاوت بارز این نرم افزارها با نرم افزار سیستمی این است که نرم افزار کاربردی برخلاف نرم افزار سیستمی که خود در رایانه نصب شده و کاربرد دارد، باید توسط کاربر در کامپیوتر، لپ تاپ، گوشی هوشمند و غیره… نصب شود تا بتواند خدمات ارائه دهد.
برنامههایی همچون ورد، اکسل، برنامههای مربوط به حسابداری وغیره… را میتوان از جمله این نرم افزارها دانست.
اما ما در اینجا میخواهیم در مورد نوع کاربردی نرم افزارها صحبت کنیم و اینکه چگونه میتوان همچین نرم افزاری ساخت و همچنین شراکت در تولید این نرمافزار به چه صورت میباشد.
مشارکت در ساخت یک نرم افزار
ساخت و توسعهی یک نرم افزار به صورت انفرادی کار دشوار و در عین حال زمانبر است و بهتر است این کار به صورت گروهی انجام گیرد؛ وجود یک تیم در ساخت نرم افزار باعث میشود که هم زمان کمتری صرف شود و هم اشکالات آن سریعتر بررسی و حل شود.
از طرفی هم افرادی که توان مالی کافی برای ساخت یک نرم افزار را ندارند میتوانند با مشارکت یک یا چند نفر دیگر به صورت شراکتی این کار را انجام دهند؛ این مشارکت به این صورت است که هر کدام از شرکا سرمایههای مالی و غیرمالی (تخصص و دانش) خود را به عنوان آورده وسط میگذارند و با تلفیق این سرمایهها شروع به تولید نرم افزار میکنند.
کد نویسی و طراحی نرم افزار با همفکری و همکاری چند نفر، مناسبتر و وسیعتر بوده و به این ترتیب میتوان نرم افزار خود را سریعتر توسعه داد. اما باید توجه داشت که انجام پروژهی ساخت نرم افزار به صورت گروهی نیز کار سادهای نیست و مسلما نیاز به یک مدیریت خوب دارد.
یکی از راههای مناسب برای بهبود بخشیدن به این همکاری، انعقاد قرارداد بین اعضای تیم است. قراردادی که در آن چارچوب وظایف و تعهدات هر یک از اعضا مشخص شده است و میزان سهم سود و زیان آنها در ساخت و پردازش این نرم افزار نیز در قرارداد قید میشود.
قرارداد مشارکت در ساخت یک نرم افزار چه نوع قراردادی است؟
قرارداد مشارکت در ساخت نرم افزار یکی از انواع قراردادهای مشارکت مدنی است. قرارداد مشارکت مدنی از جمله قراردادهای است که برای تنظیم آن نمیتوان از یک قرارداد واحد و عمومی تبعیت کرد، چرا که قرارداد مشارکت مدنی نوعی قرارداد خصوصی است؛ افراد در هر قرارداد مشارکت بسته به نوع سرمایه و موضوع مشارکت، توافقات متعددی با یکدیگر میکنند و مفاد و تعهدات طرفین در هر قرارداد نسبت به قرارداد دیگر متفاوت است.
مطابق ماده ۱۰ قانون مدنی قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نمودهاند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد، نافذ است. بدین منظور که تنها رعایت شرایط اساسی صحت قرارداد در تنظیم قراردادهای مشارکت در صحیح شمردن آن قراردادها کافی است.
قرارداد مشارکت در ساخت نرم افزار باید از ویژگیهای زیر برخوردار باشد؟
- متن و عبارات به کار گرفته شده در قرارداد باید کاملا واضح و روان باشد تا بعدها ابهام و اختلافی در مفهوم آن به وجود نیاید.
- مشخصات هویتی( نام و نام خانوادگی، نام پدر، ش.ش، کد ملی)هر کدام از شرکا به همراه آدرس، کد پستی و شماره تلفن باید در قرارداد ذکر شود.
- موضوع قرارداد و نحوهی مشارکت در ساخت نرم افزار برای هر کدام از طرفین و محل انجام قراداد باید به طور کامل مشخص شود.
- میزان سرمایه هر کدام از شرکا و اینکه سرمایهی هر کدام از آنها در چه زمینهای به کار گرفته میشود، باید در قرارداد ذکر شود.
- زمان ساخت نرم افزار و زمان تحویل آن از جانب سازنده باید در قرارداد مشخص گردد.
- تعهدات هر کدام از شرکا به طور واضح در قرارداد مشخص گردد. مشخص بودن چارچوب تعهدات هر کدام از شرکا هم سبب بهبود روند ساخت نرم افزار میشود و هم از بروز اختلاف بینشان در آینده جلوگیری خواهد کرد.
- در قرارداد قید شود که تصمیمگیری و تعیین تکلیف کردن مسائل در این مشارکت با چه کسی یا چه کسانی میباشد و مشخص گردد هر کدام از شرکا تا چه میزان حق دخالت در امور را دارند.
- شرایط فسخ قرارداد باید قید شود و باید مشخص گردد که اگر یکی از شرکا دیگر نخواهد به این مشارکت ادامه دهد انجام چه اقداماتی پیش روی اوست و تکلیف حق و حقوق آن چه میشود.
- تعداد نسخههای قرارداد به هر تعداد که باشد ضمن اینکه باید تعداد آن مشخص باشد، همهی آنها نیز باید به امضای شرکا برسد.
- شرکا یک شخص حقیقی یا حقوقی را به عنوان مرجع حل اختلاف تعیین میکنند که در مواقع بروز اختلاف به حل و فصل آن بپردازد و آسیبی در روند مشارکت آنها وارد نشود.
آیا برای ساخت یک نرم افزار اخذ مجوز لازم است؟
بله؛ سازندگان نرمافزار قبل از ارائهی خدمات خود باید از سایت سرآمد وزارت ارشاد saramad.ir مجوز فعالیت دریافت کنند. علت لزوم اخذ مجوز نیز این میباشد که بررسی شود نرم افزار معرفی شده مغایرتی با چارچوب قانونی کشور در این زمینه نداشته باشد و یا با محتوای فرهنگی ایرانی ناسازگار نباشد.
برای مطالعه سایر مطالب به مجله حقوقی لامینگو مراجعه کنید.
دیدگاه شما