قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو و الزامات و توصیه‌هایی در این‌باره!

در هنگام تنظیم قراردادهای خرید و فروش، طرفین قرارداد باید پس از مشخص کردن مبلغ ثمن قراردادی، شیوه پرداخت ثمن را نیز مشخص کنند. شیوه پرداخت در معاملات با توجه به قصد و اراده و روابط قراردادی طرفین معامله مشخص می‌شود و قانون، دستورالعمل خاصی در این زمینه مشخص نکرده است. شیوه پرداخت اقساطی ثمن قرارداد و معاملات، یکی از شیوه‌های رایج در معاملات است که به‌خصوص در قراردادهای خریدوفروشی که مورد معامله گران‌قیمت بوده و قیمت بالایی دارد، استفاده می‌شود. یکی از قراردادهایی که از شیوه اقساطی در پرداخت ثمن قرارداد استفاده می‌شود، قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو است. با توجه به تورم حاکم بر بازار خودرو و بالا بودن قیمت خرید خودرو، پرداخت نقدی و یک‌باره ثمن قرارداد بیع خودرو برای بسیاری دشوار بوده است و به همین دلیل، ممکن است طرفین قرارداد بر پرداخت اقساطی ثمن خودرو با یکدیگر توافق نمایند.

در این مقاله قصد داریم تا ضمن بررسی دقیق قرارداد بیع اقساطی خودرو، نکات لازم درباره چگونگی تنظیم این قرارداد و مندرجات آن نیز بیان نماییم. پیش از ورود به بحث لازم است توصیه شود که اگر به‌دنبال دریافت قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو و تنظیم و استفاده از این قرارداد می‌باشید، می‌توانید از قرارداد بیع اقساطی خودروی لامینگو استفاده کنید. این قرارداد تحت نظر کارشناسان قراردادنویسی لامینگو تهیه و تنظیم شده است و تمام نکات و الزامات قانونی در تنظیم این قرارداد رعایت شده است. علاوه بر این، شما می‌توانید وارد سامانه تنظیم قرارداد لامینگو شوید و با استفاده از خدمات این سامانه، قرارداد مورد نظر خود را تهیه و مورد استفاده قرار دهید. توجه داشته باشید در صورت استفاده از قرارداد خریدوفروش اقساطی خودروی لامینگو، مشاوران و کارشناسان حقوقی لامینگو در تمام مراحل انعقاد و اجرای این قرارداد در کنار شما خواهند بود.

قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو

قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو چگونه قراردادی است؟

قرارداد بیع اقساطی خودرو، یکی از انواع قراردادهای خریدوفروش است که ثمن آن به‌صورت اقساطی پرداخت می‌شود. در صورتی‌که طرفین قرارداد بیع خودرو یعنی خریدار و فروشنده با یکدیگر توافق نمایند که ثمن قرارداد یعنی مبلغ مورد معامله به‌صورت اقساطی پرداخت شود، در این هنگام یک قرارداد بیع اقساطی خودرو تنظیم شده است. فروش اقساطی خودرو با عناوین دیگری از جمله خریدوفروش قسطی، خرید اقساطی و غیره نیز شناخته می‌شود. در بیع اقساطی خودرو، طرفین قرارداد باید درباره چگونگی پرداخت و زمان پرداخت اقساط خودرو تعیین تکلیف نمایند؛ به این معنا که خریدار و فروشنده باید در ارتباط با اینکه ثمن قرارداد در چند قسط و نوبت پرداخت می‌شود و اینکه در هر نوبت چه میزان از مبلغ پرداخت می‌شود، به توافق برسند و صرف درج عبارت اقساطی در عنوان این قرارداد، کافی نمی‌باشد.

در قراردادهای خریدوفروش اقساطی خودرو، غالباً خریدار پیش‌پرداختی به فروشنده می‌پردازد و مابقی مبلغ قرارداد به‌صورت اقساطی پرداخت می‌شود. معامله بیع اقساطی خودرو مقررات مختص به خود را دارد. برای مثال زمان انتقال مالکیت در قرارداد اقساطی بیع خودرو متفاوت با بیع نقدی است و یا تعهدات خریدار در این معامله تفاوت‌هایی با تعهدات و ظایف خریدار در قرارداد بیع نقدی خودرو دارد. با این وجود، قرارداد خریدوفروش اقساطی خودرو در بسیاری از موارد مشابه قرارداد بیع عادی است. برای مثال در بند مربوط به اهلیت طرفین یا داشتن قصد و اراده برای انعقاد قرارداد، مقررات یکسانی بر این قراردادها حاکم است.

در قرارداد بیع اقساطی خودرو انتقال مالکیت به چه صورت است؟

یکی از موضوعات مهم در ارتباط با بیع اقساطی خودرو، زمان انتقال مالکیت در این معامله است. به‌طور کلی و بر اساس مقررات عقد بیع در قانون مدنی، پس از تنظیم قرارداد، انتقال مالکیت مبیع یعنی مورد معامله که در این قرارداد خودرو است به خریدار منتقل می‌شود، اما در قراردادهای خریدوفروش اقساطی، طرفین قرارداد ممکن است سند انتقال مالکیت را مدتی بعد تنظیم نمایند. بسیاری از اشخاصی که قصد دارند چنین معامله‌ای منعقد نمایند، در این زمینه ابهاماتی برایشان به وجود می‌آید. زمانی‌که اشخاص اقدام به عقد قرارداد خرید و فروش عادی خودرو می‌نمایند، پس از تنظیم قرارداد این افراد می‌توانند به دفتر اسناد رسمی مراجعه نموده و اقدام به انتقال مالکیت خودرو از فروشنده به خریدار نمایند. در قراردادهای خرید و فروش اقساطی خودرو اما چنین نیست و از آنجایی‌که ثمن معامله به‌تدریج پرداخت می‌شود، وضعیت انتقال مالکیت ممکن است متفاوت از بیع عادی باشد.

باید توجه داشت که این موضوع؛ یعنی زمان انتقال مالکیت، کاملاً به اراده طرفین قرارداد بستگی داشته و ممکن است خریدار و فروشنده بیع اقساطی با یکدیگر توافق نمایند در همان ابتدای تنظیم قرارداد، مالکیت منتقل شود و یا ممکن است توافق نمایند که مالکیت، پس از اتمام پرداخت اقساط ثمن قرارداد منتقل شود.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

ترهین خودرو در قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو به چه معناست؟

همانطور که در بند پیش بیان شد، انتقال مالکیت خودرو در قراردادهای بیع اقساطی خودرو ممکن است در لحظه تنظیم قرارداد باشد و یا پس از اتمام پرداخت اقساط ثمن خودروی مورد معامله. در همین راستا ممکن است برایتان سؤال پیش بیاید که در شرایطی که مالکیت پس از عقد قرارداد منتقل می‌شود، چه تضمینی برای پرداخت اقساط ثمن قرارداد از سوی خریدار وجود خواهد داشت. حقوقدانان این شبهه را در نظر داشته و تدابیری برای تضمین پرداخت اقساط در نظر گرفته‌اند. اولین مورد، ترهین خودرو است. ترهین خودرو در قراردادهای اقساطی بیع خودرو به این معنا است که خریدار پس از تنظیم قرارداد، مورد معامله یعنی خودرو را تا زمانی‌که پرداخت اقساط ثمن به پایان نرسیده است، در رهن فروشنده قرار می‌دهد و پس از اتمام اقساط خودرو، مورد معامله فک رهن خواهد شد.

أخذ تضمین در قرارداد بیع قسطی خودرو به چه معناست؟

یکی دیگر از تدابیری که حقوقدانان برای ضمانت پرداخت اقساط در معاملات اقساطی اندیشیده‌اند، ارائه تضمین است. به این معنا که فروشنده می‌تواند از خریدار خودرو تضمینی أخذ نماید تا اگر خریدار اقساط خودرو را نپرداخت، فروشنده بتواند مبلغ مورد معامله را از محل این تضمین برداشت نماید. تضمینات قرارداد به‌طور معمول اسناد بانکی مانند چک یا سفته هستند که خریدار باید این چک یا سفته را تضمین پرداخت ثمن قرارداد قرار دهد. پس از اتمام اقساط ثمن معامله و پرداخت کل مبلغ خودرو، فروشنده باید تضمین قراردادی را بازگرداند. برای مثال اگر تضمینن قرارداد یک چک بانکی است، فروشنده باید چک را پس از تسویه ثمن معامله به خریدار خودرو پس دهد.

قانون حاکم بر قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو

بسیاری از افراد ممکن است با خود گمان کنند که قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو، یک قرارداد نامعین است، در صورتی‌که اینگونه نبوده و این قرارداد نیز یکی از انواع قراردادهای بیع است که تنها شیوه پرداخت ثمن آن متفاوت می‌باشد و این تفاوت در نحوه پرداخت مبلغ معامله، سبب خروج این قرارداد از شمول مقررات عقد بیع نخواهد شد. قرارداد بیع یکی از عقود معین قانون مدنی است که قانونگذار احکام انعقاد و اجرای این قرارداد را در موادی از قانون مدنی مشخص کرده است. این مقررات آمره بوده و طرفین قرارداد بیع، حق تراضی برخلاف آن را ندارند و از آنجایی که قانونگذار در باب مربوط به عقد بیع اشاره‌ای به نحوه پرداخت ثمن عقد بیع نداشته است، در نتیجه خریدار و فروشنده خود می‌توانند در این مورد توافق نموده و مطابق با آن عمل نمایند.

اما اگر قانونگذار در ارتباط با موضوعی تعیین تکلیف کرده باشد، تراضی برخلاف آن جایز نبوده و این توافق بی‌اثر می‌باشد. برای مثال یکی از شرایط طرفین این قرارداد یعنی بایع (فروشنده) و مشتری، داشتن اهلیت قانونی کامل است؛ به این معنا که خریدار و فروشنده باید عاقل، بالغ، رشید و مختار باشند و اگر یکی از طرفین قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو این شرایط را نداشته باشد، معامله این شخص باطل خواهد بود.

تنظیم متن قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو

تنظیم قرارداد بیع اقساطی خودرو نکات و الزاماتی دارد که طرفین قرارداد باید این نکات و الزامات را در نظر داشته و رعایت نمایند. طرفین قرارداد باید جزئیات مرتبط با قرارداد را تماماً در متن قرارداد ذکر نمایند. برخی از مندرجات قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو عبارت است از مشخصات طرفین قرارداد، مشخصات مورد معامله، مبلغ مورد معامله، چگونگی پرداخت اقساط ثمن قرارداد، شرایط انتقال مالکیت، موارد فسخ قرارداد، فورس‌ماژور و غیره.

1. مشخصات طرفین در معامله اقساطی خودرو

یکی از مهم‌ترین بندهای این قرارداد، بند مرتبط با معرفی طرفین قرارداد است. طرفین این قرارداد خریدار و فروشنده هستند که باید مشخصات کامل این اشخاص در قرارداد ذکر گردد. از جمله مشخصاتی که باید در متن قرارداد نوشته شود عبارت است از نام و نام خانوادگی خریدار و فروشنده، نام پدر، شماره شناسنامه، کد ملی، محل تولد، شماره تماس و محل اقامتگاه. نکته‌ای که باید به آن توجه داشت، این است که اگر طرفین قرارداد معامله را به‌نمایندگی منعقد نمایند، باید مشخصات کامل نماینده همراه با ذکر سمت در متن قرارداد ذکر شود.

این مطلب را نیز بخوانید: مشاوره نقل و انتقال خودرو + هزینه‌های تصویب شده نقل و انتقال 1401

2. تعهدات خریدار و فروشنده در قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو

هر یک از طرفین قرارداد بیع اقساطی خودرو، وظایف و تعهداتی بر عهده دارند که باید این موارد را انجام دهند. هر یک از این اشخاص دارای یک تعهد اصلی و چند تعهد فرعی می‌باشند. تعهدات اصلی طرفین قرارداد بیع در تمام قراردادهای بیع یکسان است و تعهدات فرعی ممکن است متفاوت باشد. در قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو، تعهد اصلی خریدار معامله این است که ثمن معامله را مطابق با آنچه بر آن توافق شده است، بپردازد. از سوی دیگر، تعهد اصلی فروشنده قرارداد بیع نیز این است که مبیع قراردادی یعنی خودرو را، در موعد مقرر و مطابق با مشخصات قراردادی به خریدار تسلیم نماید.

این موارد تعهدات اصلی طرفین قرارداد بوده و علاوه بر این، اشخاص می‌توانند بر موارد دیگری نیز به‌عنوان تعهدات فرعی توافق نمایند. برای مثال ممکن است در هنگام تنظیم قرارداد، هر یک از خریدار و فروشنده متعهد شود که هزینه‌های انتقال سند خودرو را بپردازد.

3. مشخصات مورد معامله

در این بخش از قرارداد باید مشخصات کامل مورد معامله یعنی خودرو، ذکر گردد. این مشخصات عبارت‌اند از مدل خودرو، سال تولید، رنگ خودرو، سیستم خودرو، مشخصات فنی خودرو، شماره پلاک، وضعیت سند خودرو، شماره شاسی، شماره موتور و غیره. ذکر دقیق مشخصات مورد معامله یکی از الزامات بسیار مهم این قرارداد می‌باشد، زیرا مورد معامله که همان موضوع قرارداد است باید مشخص بوده و طرفین قرارداد باید بر سر خرید خودروی یکسانی توافق نموده باشند. اگر مشخصات خودرو به‌درستی در قرارداد ذکر نگردد، ممکن است هر یک از طرفین قرارداد دچار ابهام شده و در نتیجه قرارداد مزبور به‌دلیل عدم توافق در بیع خودرویی واحد، باطل باشد.

4. ثمن معامله

یکی دیگر از الزامات حقوقی و قانونی قرارداد بیع، مشخص کردن ثمن قرارداد است. پس از آنکه طرفین قرارداد یعنی خریدار و فروشنده به توافق نهایی درباره مبلغ ثمن قرارداد رسیدند، باید مبلغ خودرو در متن قرارداد ذکر گردد. همانطور که از عنوان قرارداد مشخص است، ثمن این قرارداد به‌صورت اقساطی پرداخت خواهد شد، اما علاوه بر تعیین نحوه پرداخت ثمن قرارداد، طرفین این قرارداد باید تعداد اقساط، مبلغ هر قسط و فاصله زمانی هر قسط تا قسط بعدی را نیز مشخص نمایند. خریدار خودرو باید مبلغ هر قسط را سر وعده مشخص‌شده بپردازد در غیر این صورت، فروشنده حق دارد قرارداد را فسخ کرده و یا مبلغ قسط را از محل تضمین ارائه‌شده برداشت نماید.

بر اساس عرف حقوقی قراردادها، در صورتی‌که پرداخت هر یک از اقساط ثمن قرارداد از سوی خریدار به تعویق افتد، فروشنده حق دارد قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو را فسخ و وسیله نقلیه را مسترد نماید. اگر خریدار از استرداد مورد معامله امتناع نماید، ملزم به تحویل مورد معامله و جبران خسارت وارده می‌شود و در صورتی‌که مورد معامله به هر علتی تلف شده باشد، خریدار، مسئول پرداخت خسارت خواهد بود.

5. شرایط معامله

در ذیل بند مربوط به شرایط معامله، طرفین قرارداد باید در ارتباط با مواردی مانند زمان مراجعه به دفتر ثبت اسناد برای انتقال مالکیت، پرداخت جریمه‌های خودرو، بیمه خودرو، هزینه پرداخت انتقال مالکیت و سایر مواردی که لازم است، توافق نمایند. برای مثال در ذیل این بند خریدار و فروشنده توافق می‌نمایند که مسئولیت هر گونه تخلف اعم از راهنمایی و رانندگی، کیفری و مدنی که با استفاده از مورد معامله تا زمان تحویل، به وقوع پیوسته باشد به‌عهده فروشنده است.

6. فورس‌ماژور

گاهی ممکن است در طول قرارداد، شرایطی غیرمنتظره به وجود بیاید که کنترل و پیش‌بینی این شرایط از کنترل افراد خارج است. فورس‌ماژور به‌معنای بروز حوادث غیرمترقبه است و طرفین قرارداد بیع اقساطی خودرو باید در هنگام تنظیم این قرارداد، به این موضوع توجه داشته باشند. زمانی‌که یک حادثه غیرمنتظره اتفاق می‌افتد، کنترل شرایط از توان افراد خارج می‌شود و به همین دلیل، ممکن است انجام موضوع قرارداد یعنی تحویل خودرو و یا پرداخت اقساط ثمن قرارداد با مشکل مواجه شده و به تعویق افتد. به همین دلیل لازم است تا خریدار و فروشنده در هنگام تنظیم قرارداد، این موضوع را در نظر داشته و راجع به وضعیت قرارداد و انجام تعهدات هر یک از طرفین قرارداد در هنگام وقوع حوادث غیرمنتظره، تعیین تکلیف نمایند.

کانال تلگرام لامینگو

جمع‌بندی و نکته پایانی

در این مقاله در ارتباط با قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو صحبت کردیم و نکات و الزامات تنظیم این قرارداد بیان شد. قرارداد بیع اقساطی خودرو یک معامله برای فروش اتومبیل است که نحوه پرداخت ثمن آن متفاوت از قرارداد عادی فروش خودرو می‌باشد. فارغ از این موضوع، سایر مقررات قانونی عقد بیع بر این قرارداد نیز حاکم است و طرفین این قرارداد باید متن آن را با تبعیت از این مقررات تنظیم نمایند. اشخاصی که قصد تنظیم و انعقاد قرارداد بیع اقساطی خودرو را دارند، باید در نظر داشته باشند که تنظیم متن این قرارداد، الزامات حقوقی مخصوصی داشته و بهتر است در این زمینه از مشورت مشاوران و کارشناسان حقوقی استفاده نمایند. اگر طرفین این قرارداد بدون استفاده از راهنمایی متخصصین حقوقی اقدام به تنظیم و عقد قرارداد نمایند، ممکن است متحمل زیان شده و به اهداف قرارداد خود نرسند.

در این راستا، پیشنهاد می‌شود چنانچه قصد انعقاد قرارداد خرید و فروش اقساطی خودرو را دارید، با وکلا و مشاوران حقوقی لامینگو در ارتباط بوده و از راهنمایی این افراد استفاده نمایید. لامینگو یک استارتاپ حقوقی و متشکل از متخصصین باتجربه حقوقی است که خدمات حقوقی گوناگونی را به اشخاص ارائه می‌نماید و برخی از این خدمات عبارت است از مشاوره حقوقی جهت تنظیم قراردادها، سامانه امضای الکترونیک، تنظیم قراردادهای سفارشی و غیره.

بلاگ حقوقی لامینگو را دنبال کنید!

مطلبی که تا به اینجا آن را مطالعه نمودید، یکی از صدها محتوای بلاگ حقوقی لامینگو است. بلاگ لامینگو بستری برای انتشار محتواهایی با موضوعات مختلف حقوقی است که می‌توانید با ورود به بلاگ حقوقی لامینگو و مطالعه این مطالب، دانش حقوقی خود را افزایش دهید. علاوه بر این، شما می‌توانید در صورتی‌که در ارتباط با مطلبی ابهام یا پرسشی در ذهن دارید، پرسش خود را در انتهای هر مطلب بنویسید تا همکاران ما در تیم حقوقی لامینگو به آن پاسخ دهند. لامینگو را در شبکه‌های اجتماعی نیز دنبال نموده و ما را به دوستان خود معرفی نمایید.