قرارداد مشارکت در چاپ کتاب ؛ هر آنچه باید بدانید

اگر شما یک نویسنده تازه‌کار باشید و از حقوق خود به عنوان یک مؤلف آگاهی نداشته باشید، به شما پیشنهاد می‌کنیم به منظور مطلع شدن از حقوق مادی و معنوی خود در نشر کتاب، تا انتهای مطلب ما را همراهی کنید. حتما سعی کنید برای نشر کتاب از قرارداد استفاده کنید تا متوجه ضرری در کار نشوید. انواع قرارداد مشارکت در چاپ کتاب که برای تنظیم این کار استفاده می‌شود از اسامی متنوعی برخوردار است. در بین انواع این قراردادها می‌توان به قرارداد شراکت در نشر کتاب، قرارداد واگذاری نشر کتاب، قرارداد حق تألیف کتاب، قرارداد واگذاری کتاب، قرارداد سرمایه‌گذاری مؤلف و … اشاره کرد.

در واقع به قراردادی که میان ناشران و نویسندگان منعقد می‌گردد، قرارداد مشارکت در چاپ کتاب می‌گویند. قراردادهای موجود به منظور چاپ کتاب، از انواع متنوعی تشکیل شده‌اند که دارای شرایط متفاوتی هستند. بدیهی است افراد بنا به اهداف و خواسته‌های خود، قراردادی را انتخاب می‌کنند که بیشترین بهره را برای آنان داشته باشد.

همه شما می‌دانید که در شراکت‌ و کار، داشتن قرارداد از اهمیت زیادی برخوردار است و برای اکثر مردم مسئله مهمی به شمار می‌آید. حال برای داشتن قراردادی اصولی و مطمئن، لازم است به یکسری از نکات توجه کرد. در این نوشتار قصد داریم تا گذری به این نکات داشته باشیم. با ما همراه باشید.

دانلود قرارداد مشارکت چاپ کتاب

رعایت نکاتی در انتخاب انواع قرارداد چاپ

اگر شما می‌خواهید مؤلف یا مترجم یک اثر شوید، اولین کاری که در مرحله نخست باید انجام دهید، انتخاب ناشر به منظور همکاری برای چاپ اثر خودتان است. همان طور که در بالا هم اشاره کردیم، ناشران مختلف برای انواع قراردادهای چاپ، از اسامی متنوعی استفاده می‌کنند که معمولا جزئیات و مفاد این قراردادها با یکدیگر متفاوت هستند. شما باید انواع مختلف قرارداد مشارکت در چاپ کتاب را به خوبی بشناسید و آگاهی کاملی از شرایط تک‌تک آن‌ها داشته باشید و براساس اطلاعات و شناخت قبلی، دست به انتخاب قرارداد صحیح بزنید. در این صورت مراحل نشر کتاب و یا اثر شما با موفقیت و بدون بروز مشکل، طی خواهد شد.

ناشر و نویسنده و ضرورت تعامل سازنده حقوقی بین آن دو

اگر شما اطلاعات و آگاهی کاملی از حقوق قانونی خود در نشر کتاب نداشته باشید، مطمئنا در آینده این موضوع برایتان مشکل‌ساز خواهد بود. در حالت کلی نوشتن یک کتاب، سختی‌های زیادی را به همراه دارد و کار ساده‌ای نیست.

مطمئنا هر کسی که برای نوشتن کتاب زمان، هزینه و دانش کافی خود را می‌گذارد، انتظار دارد بعدا با نشر کتاب به اهدافی که برای آن برنامه‌ریزی کرده است، برسد. اگر به طور اصولی و صحیح و یا با بهره‌گیری از مشاور حقوقی خوب در این زمینه، نمونه قرارداد مشارکت در چاپ کتاب تنظیم شود، شما به راحتی و بدون رخ‌دادن کوچک‌ترین مشکلی، می‌توانید به اهداف و منافعی که در نظر دارید، ‌برسید و مطمئنا در این مسیر، موفق و پیروز خواهید شد. به عنوان نویسنده‌ای تازه‌کار و یا حرفه‌ای، آگاهی کامل نسبت به حقوق قانونی خود در زمینه تألیف بسیار ضروری است. برای رسیدن به این شناخت، می‌توانید از مشورت افراد مطلع و باتجربه استفاده کنید.

برخی افراد علاقه زیادی برای نشر کتاب دارند و می‌خواهند در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند. برای این کار بی‌شک به مطلع شدن و آگاهی کامل از قوانین حقوقی بین ناشر و نویسنده نیاز می‌باشد. داشتن این اطلاعات مهم و ضروری موجب می‌شود طرفین از هزینه‌ها به طور صحیح استفاده کنند.

در ادامه مطلب قصد داریم شما را با انواع نمونه قراردادهای مشارکت در زمینه چاپ کتاب آشنا کنیم. اگر به کار نویسندگی و یا نشر کتاب علاقه خیلی زیادی دارید، پس توصیه می‌کنیم همراه ما باشید. این مطلب در این زمینه کمک خیلی زیادی به شما خواهد کرد.

انواع قراردادهای مشارکت در چاپ کتاب

انواع این قراردادها را می‌توان در ۴ گروه، تقسیم‌بندی کرد که شامل قرارداد واگذاری اثر، مشارکت در چاپ، حق تألیف کتاب، سرمایه‌گذاری مؤلف می‌باشند.

قرارداد حق تألیف کتاب

منظور از قرارداد حق تألیف کتاب این است که همه هزینه‌های نشر، پخش و فروش کتاب، بر عهده سرمایه‌گذار و یا ناشر است. ناشر موظف است برای نویسنده به منظور حق تألیف درصدی از قیمت هر کتاب را به او بدهد.

ناشران زمانی که فرد نویسنده را به طور کامل می‌شناسند و از حرفه‌ای بودن آن مطمئن هستند و از طرفی از فروش کتاب آن‌ها یقین دارند، از قرارداد حق تألیف کتاب استفاده می‌کنند. حتی اگر شما نویسنده‌ای حرفه‌ای نباشید و تازه وارد این کار شده باشید، زمانی که ناشران تشخیص دهند که کتاب شما بعد از چاپ پرفروش‌ترین می‌شود، مطمئنا به همکاری اقدام کرده و این قرارداد را با شما می‌نویسند. این قرارداد مناسب کسانی است که سرمایه کافی برای چاپ کتاب ندارند، زیرا در این قرارداد، تمام هزینه‌ها به‌عهده ناشر است.

در مجموع، برای کسانی که سرمایه کافی برای نشر کتاب را دارند، توصیه می‌کنیم به هیچ وجه از این قرارداد استفاده نکنند. وقتی که شما از نوشتن کتاب خود مطمئن هستید و می‌دانید جزء پرفروش‌ترین‌ها می‌شود و از همه مهم‌تر، سرمایه کافی برای توزیع، فروش و چاپ آن را دارید، پس به هیچ وجه از این قرارداد استفاده نکنید، زیرا سود خوب آن را از دست می‌دهید.

قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

در این مدل ناشر و مؤلف، قراردادی بین خود می‌نویسند که همه کارها را برابر انجام دهند و با آوردن سرمایه مساوی به منظور توزیع، چاپ و فروش، در نهایت سود حاصل از فروش کتاب را به طور برابر بین خود تقسیم نمایند. یکی از شروط مهم و آغازین در این قرارداد، برآورد کردن مخارج توسط ناشر است؛ این امر از آن جهت اهمیت دارد که در زمانیکه کتاب در مرحله اول چاپ می‌شود، ناشر سوء استفاده نکرده و سودی را به نفع خود تخصیل نکند.

قرارداد واگذاری اثر

این نوع قرارداد کاربرد زیادی داشته و نیز از آن استفاده بیشتری نسبت به دیگر مدل‌ها، می‌شود.
این قرارداد زمانی نوشته می‌شود که ناشر قصد ترجمه و یا تألیف کتابش را دارد و از یک نویسنده با توافق مبلغی، می‌خواهد که این کار را برایش انجام دهد. بعد از این که نویسنده کار ترجمه و یا تألیف کتاب را انجام داد، طبق قرارداد تنظیم‌شده بین خود، اثر را به ناشر تحویل می‌دهد و مبلغ توافق‌شده را دریافت می‌کند.

قرارداد سرمایه‌گذاری مؤلف

در صورتیکه شغل حرفه‌ای شما نویسندگی است و برای چاپ کتاب توانایی پرداخت همه مخارج آن را دارید، در این صورت از قرارداد سرمایه‌گذاری مؤلف باید استفاده کنید. بدین ترتیب همه مبالغ چاپ، توزیع و پخش کتاب بر عهده شما (نویسنده) است. نویسنده و مؤلف اثر، مالک مادی و معنوی آن است که این امر در قرارداد درج می‌شود. در این فرض، شما به عنوان نویسنده، در تمام مراحل نشر کتاب در جریان همه کارها هستید و تقریبا ۱۰ درصد سود را به ناشری که با وی قرارداد بسته اید، می‌دهید و بقیه سود متعلق به شماست.

کسانی که قصد تیراژ پایین کتاب را دارند و یا با مشکل پرداخت هزینه‌ها روبه‌رو نیستند و نیز اطمینان دارند کتاب آن‌ها به فروش می‌رسد، این قرارداد برای آن‌ها مناسب بوده و گزینه بهتری است. در این نوع قرارداد حق مادی و معنوی کتاب متعلق به نویسنده است و وی می‌تواند در صورت لزوم ناشر و یا انتشارات کتاب خود را تغییر دهد.
۴ نمونه قرارداد مشارکت در چاپ کتاب را که مهم‌ترین و اصلی‌ترین بودند، برای شما بیان کردیم. مدل‌های دیگری از انواع این قراردادها نیز وجود دارند که در ادامه مطلب به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.

معرفی مدل‌های دیگر قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

واگذاری ۲ تا ۵ساله نشر کتاب

در برخی از زمان‌ها ناشر، اثر یک نویسنده را خریداری می‌کند و در این صورت مسئولیت تمامی مراحل کار مثل پخش و نشر کتاب را عهده‌دار می‌شود. احتمال دارد این اثر خریداری‌شده، تبدیل به یک کتاب پرفروش شده و نیز سود خیلی زیادی به ناشر برسد، در این صورت حق نویسنده ضایع می‌شود و این سود فوق‌العاده را از دست می‌دهد. بدین منظور بهتر است قراردادی به مدت ۲ تا ۵ سال جهت نشر کتاب بین نویسنده و ناشر تنظیم گردد و فقط طی این مدت، ناشر عهده‌دار نشر کتاب و سود حاصل از آن باشد. بعد از اتمام قرارداد، چاپ و سود کتاب متعلق به نویسنده خواهد شد. با تنظیم این قرارداد، از سوءاستفاده‌های محتمل در آینده جلوگیری می‌گردد.

قرارداد واگذاری چاپ اول کتاب

در این نمونه از قرارداد، ناشر فقط چاپ اولین دوره کتاب را با پرداخت هزینه توافقی، بر عهده می‌گیرد. بعد از این که نشر اولین دوره کتاب به پایان رسید، دوباره چاپ به‌عهده نویسنده اصلی می‌شود. نکته حائز اهمیت این قرارداد این است که در این قرارداد امکان تمدید نشر کتاب، توسط نویسنده وجود دارد.

سرمایه‌گذاری قبل از تألیف

این قرارداد زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که شما به عنوان مؤلف، وظیفه نگارش و یا ترجمه کتاب با موضوع ویژه‌ای را به عهده داشته باشید. در این صورت قراردادی میان ناشر و نویسنده با هزینه توافقی منعقد می‌گردد. نویسنده وظیفه دارد تا زمان تعیین‌شده، کار تألیف و یا ترجمه کتاب را به اتمام رسانده و تحویل ناشر دهد.

هر کدام از انواع قراردادها که در بالا بیان کردیم، حقوق و تکالیفی برای طرفین ایجاد می‌کنند. بهتر است شما با توجه به اصول کار خود، بهترین قرارداد را که بیشترین سودآوری را برای شما به ارمغان داشته باشد، انتخاب کنید. از مشاوران حقوقی می‌توانید برای انتخاب مناسب‌ترین نوع قرارداد، کمک و مشورت بگیرید.

نحوه نوشتن قرارداد مشارکت در چاپ کتاب

تا این قسمت از مطلب درباره انواع قرارداد مشارکت چاپ، صحبت کردیم. حال می‌خواهیم نحوه نوشتن آن‌ها را توضیح دهیم.
شایان ذکر است هر کدام از قراردادهای مذکور احتمال دارد با عنوان دیگری در قرارداد مشخص گردد. پس شما بهتر هست به متن قرارداد توجه کافی داشته باشید.

عنوان قرارداد به عنوان مثال “قرارداد مشارکت در چاپ کتاب”، مشخص‌کننده محتوای قرارداد است. بعد از نوشتن عنوان، باید مشخصات طرفین درج گردد. مقابل نام ناشر و مؤلف، اطلاعات کامل و دقیق آن‌ها درج خواهد شد. بعد از آن باید موضوع قرارداد به طور کامل نوشته شود. همچنین تعیین تعداد تیراژ کتاب (چاپ تعداد نسخ از کتاب یا هر اثر دیگر) از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.

در قسمت حق تألیف، نوع قرارداد مشارکت تعیین‌شده و نیز طریقه پرداخت حق تألیف کتاب مشخص می‌شود. مبلغ پرداختی باید به طور کامل و دقیق در این قسمت ذکر گردد. نکته دیگر آن که شما می‌توانید یک بند دیگر به این بخش اضافه کرده و هزینه توافقی خود را بنویسید. همچنین تعیین جزئیات و شرایط دقیق انواع حقوق مادی طرفین قرارداد شامل چاپ، توزیع، فروش و … اهمیت دارد.
منظور از پیمانکار قرارداد همان ناشر است که در مورد انتشارات و مکان آن، توضیحاتی نوشته می‌شود. در آخر هر دو طرف با مطالعه دقیق مفاد قرارداد و رضایت نسبت به آن‌ها، قرارداد را امضاء می‌کنند.
پیشنهاد می‌کنیم برای تنظیم قرارداد مشارکت‌ در چاپ کتاب و به منظور اطمینان خاطر بیشتر، از مشاور حقوقی، کمک بگیرید.

مراحل چاپ کتاب چیست؟

بعد از این که کار کتاب شما به پایان رسید و کاملا آماده شد، نوبت به مرحله چاپ می‌رسد.

1. پیش از نشر، باید یک شابک بگیرید. (مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، شابک را که مخفف شماره استاندارد بین‌المللی کتاب (ISBN) است، صادر می‌کند و به ناشر می‌دهد. نکته قابل توجه این است با تجدید چاپ هر کتاب، شماره شابک جدیدی دریافت نمی‌گردد).
2. بعد از گرفتن شابک برای صادر شدن فیپا، باید فایل کتاب را همراه با آن به کتابخانه ملی بدهید. در کتابخانه ملی به شناسنامه کتاب، فیپا گفته می‌شود.
3. بعد از این که فیپای کتاب شما صادر شد، یک نسخه از فایل نهایی کتاب در قالب پی‌دی‌اف، برای تأیید چاپ به وزارت ارشاد ارسال می‌شود.

همه کارهای گفته شده بر عهده ناشر بوده و وظیفه وی می‌باشد. نویسنده در هیچ کدام از مراحل کار، دخالتی ندارد.

مدت زمان انجام مراحل اداری نشر کتاب

همان طور که در بالا هم اشاره کردیم، به تعداد هر کتاب چاپی یک عدد 13 رقمی به نام شابک به ناشر داده می‌شود. برای این که فیپای کتاب شما صادر شود، ۷ روز زمان می‌برد و ۱۰ الی ۶ ماه نیز طول می‌کشد تا وزارت ارشاد، مجوز نشر کتاب را صادر نماید.
در حالت کلی مدت زمان صدور مجوز از سوی وزارت ارشاد برای کتاب‌های علمی تقریبا ۱۰ روز، کتاب‌های حوزه علوم انسانی ۱ تا ۴ ماه، کتاب‌های شعر ۲ تا ۳ ماه، داستان و رمان ۲ الی ۴ ماه، می‌باشد. البته بگوییم که همه مدت زمان‌های مذکور دقیق نبوده و تقریبی است و در شرایط متنوع احتمال تغییر آن وجود دارد.

• بهتر است بدانید، ناشر هیچ وظیفه‌ای در خصوص مدت زمان صدور مجوز از طرف وزارت ارشاد ندارد.

غیر مجاز بودن کتاب و روند اصلاح آن

زمانی که کتاب شما برای تأیید و مجوز چاپ به وزارت ارشاد فرستاده می‌شود، این احتمال وجود دارد که کتاب شما به علل غیرمجاز بودن و یا تغییر دادن بعضی از قسمت‌های آن، برگشت داده شود. قسمت‌های مشخص‌شده از سوی وزارت ارشاد باید توسط ناشر کتاب اصلاح شود و یکی از وظایف وی به شمار می‌آید. بعد از این که ناشر تغییرات را اعمال کرد، باید فایل کتاب را برای تأیید به وزارت ارشاد تحویل دهد. بعد از گذشت ۱۰ روز و بررسی‌های آن نهاد، مجوز نشر کتاب صادر می‌شود. در این صورت شما می‌توانید به صورت قانونی کتاب خود را به چاپ برسانید.

کانال تلگرام لامینگو

جمع بندی نهایی

نوشتن قرارداد مشارکت در چاپ کتاب از اهمیت زیادی برخوردار است. برای جلوگیری از سوءاستفاده‌ها و نیز متضرر نشدن نویسنده، توصیه می‌شود با ناشر، قرارداد استاندارد تنظیم و بسته شود. می‌توانید برای این منظور از کارشناسان حقوقی وبلاگ لامینگو کمک و مشاوره بگیرید تا تنظیم مراحل قراردادتان به صورت اصولی و دقیق صورت گیرد و از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری گردد.