قانون جدید طلاق توافقی و مراحل انجام آن

طلاق توافقی نوعی از طلاق است که در آن زوجین به علت عدم تمایل به ادامه­‌ی زندگی با یکدیگر، با توافق هم حاضر می­‌شوند از هم جدا شوند.

شرایط طلاق توافقی

در ابتدا باید بدانیم قبل از صدور حکم طلاق و اجرای آن، نکاتی حائز اهمیت هستند و  بدون رسیدگی به آن­ها طلاق توافقی امکان پذیر نیست. این نکات شامل تعیین تکلیف کردن مسائلی همچون مهریه، نفقه، جهیزیه، حضانت فرزندان، ملاقات فرزندان و اخذ گواهی عدم بارداری زوجه و غیره است. دریافت حقوق زوجین یا بذل آن بستگی به توافق طرفین دارد و آن­‌ها مشخص می‌کنند که دریافت و پرداخت حق به چه صورت باشد. در صورت عدم توافق در موارد مذکور، طلاق توافقی به سرانجام نخواهد رسید.

ما در این نوشتار به چند موضوع اساسی که تکلیف آن­ها باید قبل از صدور حکم طلاق توافقی مشخص شود، می‌­پردازیم که شامل موارد زیر است:

مهریه در طلاق توافقی

یکی از مهم‌ترین موضوعی که در طلاق توافقی به آن پرداخته می‌­شود، موضوع مهریه است. زوجین باید در مورد مهریه به توافق رسیده باشند. این توافق با بذل مهریه به زوج از جانب زوجه یا دریافت کل مهریه یا قسمتی از آن و همچنین میزان و نحوه­‌ی پرداخت آن صورت می­‌گیرد و رای دادگاه مربوطه  بر مبنای توافقی است که زوجین با یکدیگر می­‌کنند. مهریه زن از جمله حقوقی است که ثبات آن ربطی به زوجیت یا طلاق زوجین ندارد و مرد مکلف به پرداخت مهریه ولو  بعد از طلاق است.

دریافت مشاوره حقوقی

مهریه زوجه باکره در طلاق توافقی

همان‌طور که در قانون بیان شده، بعد از انعقاد عقد نکاح، مهریه تعیین شده در عقدنامه به زوجه تعلق خواهد گرفت و زوج مکلف به پرداخت آن است. البته اگر زوجین بعد از ازدواج، زندگی مشترک خود را آغاز کرده و بین آن­‌ها رابطه زناشویی واقع شد، زوجه مستحق دریافت کل مهریه است. ولی اگر بین زوجین رایطه زناشویی صورت نگرفت و زوجه باکره باشد، مستحق دریافت نصف مهریه است. حال اگر در دوران عقد و  قبل از شروع زندگی مشترک، زوجین مایل به طلاق توافقی باشند، در اینجا این زوجین هستند که باید با هم توافق کنند که حاضر به پرداخت یا بذل نصف مهریه هستند یا خیر؛ اگر به توافق رسیدند، دادگاه حکم طلاق توافقی را صادر خواهد کرد.

نفقه در طلاق توافقی

نفقه یکی دیگر از حقوق زن در زندگی مشترک است که پرداخت آن بر ذمه مرد است. پس از انعقاد عقد نکاح، زوج مکلف به پرداخت نفقه به زوجه (با توجه به شرایط مالی مرد، شان و شخصیت و موقعیت اجتماعی زن وغیره) است و تنها چیزی که در دوران زندگی مشترک می‌­تواند سبب قطع شدن نفقه زوجه گردد، عدم تمکین او از زوج است. اما موضوعی که در این مقاله باید بررسی شود این است که تکلیف نفقه‌­ی زوجه بعد از طلاق توافقی چه می­‌شود؟ جواب این سوال این است که نفقه زوجه  بعد از طلاق، چه طلاق توافقی، چه سایر طلاق­‌ها قطع خواهد شد و زوج  بعد از طلاق، مکلف به پرداخت نفقه به زوجه نیست. تنها نفقه­‌ای که مرد بعد از طلاق ملزم به پرداخت آن است، نفقه فرزندان خود در صورت داشتن فرزند است که میزان و نحوه‌­ی پرداخت آن در دادگاه با نظر کارشناسان نفقه و با توجه به شرایط و مخارج فرزندان و موقعیت اجتماعی آن­‌ها تعیین خواهد شد.

تنظیم قرارداد سفارشی

وضعیت حضانت فرزندان بعد از طلاق توافقی

چه در طلاق توافقی، چه در سایر طلاق­‌ها، وضعیت حضانت فرزندان زوجین و این‌که بعد از جدایی نزد کدام یک از آن­ها زندگی می‌کنند، باید مشخص شود. چند ماده­‌ی قانونی مرتبط با این موضوع به شرح زیر است:

ماده 1168 قانون مدنی ایران “نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است”

ماده 1169 قانون مدنی ایران “برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می­کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است”

ماده 1210 قانون مدنی ایران “سن بلوغ در پسر پانزده سال تمام قمری و دختر نه سال تمام قمری است”

براساس ماده­‌های قانونی فوق، حضانت فرزندان، چه دختر و چه پسر بعد از طلاق تا زمانی که به بلوغ نرسیده‌­اند با پدر است. بعد از این‌که فرزندان به سن بلوغ رسیدند از دایره­‌ی حضانت خارج شده و می‌­توانند خودشان انتخاب کنند که مایلند با مادر زندگی کنند یا پدر.

همه موارد فوق بیانگر وضعیت قانونی حضانت بعد از طلاق است اما این موضوع در طلاق توافقی متفاوت است. اگرچه این قاعده که فرزندان بعد از رسیدن به سن بلوغ مختارند خود انتخاب کنند که نزد پدرشان زندگی کنند یا مادرشان حکم فرماست ولی حضانت آن­‌ها قبل از رسیدن به سن بلوغ، بسته به توافقی دارد که زوجین در زمان طلاق توافقی با یکدیگر می­‌کنند.

دریافت مشاوره حقوقی

گرفتن گواهی عدم بارداری و گواهی بکارت

زمانی‌که زوجین اقدام به طلاق توافقی کنند، پس از مراجعه به دادگاه، اگر زوجه باکره باشد باید گواهی بکارت خود را از پزشکی قانونی گرفته و ارائه دهد. اگر زوجین زندگی مشترک خود را شروع کرده باشند و رابطه زناشویی هم صورت گرفته باشد، زوجه باید به پزشکی قانونی مراجعه کرده و گواهی عدم بارداری اخذ نماید. البته باید خاطر نشان کرد که باردار بودن زن مانع اجرای طلاق توافقی نخواهد شد و طلاق قابل اجرا است. منتهی بعد از طلاق، پرداخت نفقه فرزند به دنیا آمده بر عهده مرد است.

مراحل انجام طلاق توافقی

امروزه زوجین برای انجام مراحل طلاق توافقی ابتدا باید به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و در سامانه نوبت­دهی طلاق، مشخصات عقدنامه و هویتی خود را از جمله: شناسنامه- کارت ملی وارد کنند و درآن سامانه یکی از مراکز غربالگری مشاوره در شهر خود را انتخاب کنند؛ چرا که مراجعه­ی زوجین به مرکز مشاوره جهت سازش، قبل از طلاق توافقی اجباری است. جلسات مشاوره با توجه به شرایط زوجین، از یک تا پنج جلسه متغیر است.

اگر زوجین در طی این جلسات مشاوره با یکدیگر سازش نکرده و همچنان مصر به جدایی از هم باشند، پس از اخذ گواهی “عدم انصراف از طلاق” باید دادخواست خود را به دادگاه خانواده بفرستند. پس از بررسی قاضی دادگاه و تعیین تکلیف شدن و توافق زوجین در رابطه با مسائلی همچون مهریه، نفقه، حضانت فرزندان، جهیزیه، ارائه گواهی عدم بارداری زوجه و غیره…دادگاه حکم طلاق توافقی (گواهی عدم سازش) صادر خواهد کرد و زن و شوهر تا سه ماه فرصت دارند که طلاق خود را در یکی از دفاتر اسناد رسمی به ثبت برسانند.

رجوع بعد از طلاق توافقی

در طلاق­‌های رجعی، پس از صدور حکم طلاق و ثبت آن، زوج در زمان عده (سه ماه و ده روز) حق رجوع به زوجه را دارد و زوجین می‌­توانند به حالت زوجیت خود بازگردند. ولی از آن­جا که طلاق توافقی از زمره‌­ی طلاق خلع محسوب می‌­شود و در آن زوجه در قبال طلاق، مالی را ولو اندک به زوج می‌­بخشد، امکان رجوع برای مرد وجود ندارد. مالی که زوجه در قبال طلاق به مرد می‌بخشد می‌­تواند کل مهریه یا قسمتی از آن و یا مقداری پول باشد.

اما اگر در “زمان عده” زن به آن­چه بذل کرده رجوع کند، یعنی تقاضای پس گرفتن مال خود را کند، پس از بازگشت مال به او، رجوع هم برای مرد امکان­‌پذیر خواهد شد و مرد می‌­تواند به همسر خود رجوع کند و طلاق را برهم بزند. البته همه این‌­ها زمانی موثر است که در زمان عده انجام شود و زوجه باکره با یائسه هم نباشد.

اگر نیاز به اطلاعات بیشتر درباره‌ی نحوه‌ی طلاق توافقی دارید، مشاوران حقوقی لامینگو آماده راهنمایی شما هستند. برای مطالعه سایر مقالات می‌توانید به مجله حقوقی لامینگو مراجعه کنید. فراموش نکنید حتما نظراتتان را از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.