قرارداد وکالت چیست؟ شرح جامع انواع قراردادهای وکالت!

بسیاری از مردم دچار مشکلات حقوقی هستند و به دلیل عدم آگاهی از قانون در برخورد با اختلافات و بن بست‌های به وجود آمده راه‌حل مناسبی ندارند؛ از این رو تصمیم به وکیل مراجعه می‌کنند تا به نمایندگی از آن‌ها پیگیری پرونده‌های حقوقی و کیفریشان را انجام دهد و مشکل آن‌ها با کوتاهترین زمان و کمترین هزینه به سرانجام برسد.این رابطه‌ی همکاری با انعقاد قراردادی به نام قرارداد وکالت شکل می‌گیرد؛ طرفین قرارداد وکیل و موکل نام دارند.

وکیل کیست؟

وکیل شخصی است که به نمایندگی از طرف شخص دیگر و به موجب عقد وکالت برای انجام امور حقوقی و کیفری و سایر امورات افراد مأمور می‌شود. البته باید به این نکته توجه داشت که وکلا تنها در رسیدگی به امور حقوقی و کیفری افراد نقش آفرینی نمی‌کنند بلکه رسیدگی به سایر امورات را نیز بر عهده می‌گیرند.

موکل کیست؟

موکل هم شخصی حقیقی یا حقوقی است که بر اساس قرارداد وکالت مسئولیت رسیدگی به امور خود را به وکیل می‌سپارد تا به نمایندگی از او آن‌ها را پیگیری نماید.

تعریف عقد وکالت در قانون مدنی

بر اساس ماده ۶۵۶ قانون مدنی “وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می‌نماید؛ با انعقاد عقد وکالت رابطه میان وکیل و موکل برقرار می‌شود.

دریافت مشاوره حقوقی

عقد وکالت از نوع عقد جایز است!

عقد وکالت عقدی جایز است به این معنی که موکل هر زمان بخواهد می‌تواند این عقد را فسخ کرده و وکیل خود را عزل نماید. از طرف دیگر هم وکیل نیز می‌تواند هر زمان که اراده کند از وکالت خود استعفا دهد.

انواع عقد وکالت در قانون ما

در قانون ما چند نوع وکالت مطرح است، اگر بخواهیم از جهت موضوع آن را تقسیم‌بندی کنیم می‌توان آن را به وکالت خاص و وکالت عام تقسیم کرد:

وکالت خاص

وکالت خاص در مواردی است که موضوع وکالت مربوط به یک کار خاص باشد، نه انجام همه‌ی کارها. مثلاً در باب طلاق زمانی که موکل تنها رسیدگی به مهریه‌ی خود را به وکیل خود بسپارد و پیگیری مسائلی همچون نفقه یا اجرت‌المثل را یا خود شخص انجام دهد یا به وکیل دیگری محول کند.

این مطلب را بخوانید: قرارداد وکالت و نکات مربوط به آن

 وکالت عام

در وکالت عام همانطور که از نامش پیداست موکل رسیدگی به تمام امورات خود را برعهده‌ی یک وکیل قرار می‌دهد و دیگر خود جز در موارد جزئی دخالت نخواهد کرد.

اگر بخواهیم وکالت را از جهت حدود اختیارات تقسیم‌بندی کنیم می‌توان آن را به وکالت مطلق و وکالت مقید تقسیم کرد:

وکالت مطلق

در این نوع وکالت وکیل در رسیدگی به موضوع تحت وکالت خود اختیارات همه جانبه دارد و در انجام امورات اداری و مالی و امضا نیاز به حضور موکل نیست.

وکالت مقید

وکیل در وکالت مقید برخلاف وکالت مطلق در رابطه با تمام امورات موکل خود اختیار ندارد و محدوده‌ی اختیارات او محدود و مشخص است؛ برای مثال یک وکیل بررسی همه‌ی کارهای مشخصی که بر عهده گرفته است را انجام می‌دهد اما در مواردی که نیاز به امضای موکل است دیگر نمی‌تواند به نمایندگی از او امضا کند و در واقع در حق امضا ندارد به این ترتیب نیاز امضای خوده موکل است.

یک وکیل در امر وکالت چه تعهداتی نسبت به موکل دارد تا حسن کارش به اثبات برسد؟

• رسیدگی به مورد وکالت طبق قرارداد

رسیدگی به مورد وکالت از اصلی‌ترین وظیفه‌ی هر وکیلی است؛ یک وکیل موظف است با رعایت چارچوب قوانین وکالت، رسیدگی به اموراتی که به او محول شده را به نحو احسن به سرانجام برساند و برای گرفتن حق موکل خود نهایت سعی خود را بکند.

• رعایت مصلحت موکل

بر اساس ماده ۶۶۷ قانون مدنی وکیل باید در تصرفات و اقدامات خود مصلحت موکل را مراعات نماید و از آن‌جا که موکل بالصراحه به او اختیار داده یا بر حسب قرائن و عرف و عادت داخل اختیار، تجاوز نکند.

بنا بر این ماده وکیل در انجام مورد وکالت باید در همه حال مصلحت و منفعت موکل خود را در نظر داشته و کوتاهی در این زمینه نداشته باشد. بر اساس قانون در صورتی که خیانت وکیل نسبت موکل خود ثابت شود؛ از قبیل آن که وکیل با شخصی که طرفه مقابل موکل اوست همکاری کرده و بر علیه موکل توطئه کنند و در نتیجه حق موکل را تضییع نماید، به محرومیت ابدی از شغل وکالت محکوم خواهد شد و موکل می‌تواند خسارت وارده به خود را از او مطالبه نماید.

دریافت مشاوره حقوقی

• حفظ اسرار موکل

مطابق ماده ۳۰ قانون وکالت وکیل باید اسراری را که به واسطه‌ی وکالت از طرف موکل مطلع شده و همچنین اسرار مربوط به حیثیت و شرافت و اعتبارات موکل را حفظ نمایند.

• برگرداندن تمام اسناد و مدارک تحویل گرفته از موکل به او

بر اساس قانون پس از خاتمه پیدا کردن مدت وکالت، وکیل موظف است کلیه‌ی اسناد و اموالی که برای انجام امور وکالت از موکل خود تحویل گرفته است به طور کامل و بدون هیچ کم و کاستی به او تحویل دهد. اگر وکیل در حفظ اسناد و مدارک موکل قصور کرده و سبب مفقودی یا مخدوشی آن‌ها شود، طبق قرارداد مسئول است.

تعهدات موکل

بر اساس ماده ۶۷۴ تا ۶۷۷ قانون مدنی موکل باید تمامی تعهداتی که طبق قرارداد نسبت به وکیل خود دارد ایفا نماید و برای سرعت بخشیدن رسیدگی و به سرانجام رساندن امورات اطلاعات و مدارک مورد نیاز را در اختیار وکیل خود قرار دهد و در نهایت حق‌الوکاله‌ای که در قرارداد وکالت مشخص شده است را در موعد توافق شده به وکیل پرداخت کند.

کانال تلگرام لامینگو

برای مطالعه سایر مطالب ما به مجله حقوقی لامینگو مراجعه بفرمایید.