اعسار چیست؟

اعسار چیست؟

اعسار در لغت به معنای دشواری و مشقت است اما معنای قانونی آن‌هم دور از معنای لغوی آن نیست. بر اساس آنچه در ماده 6 قانون جدید نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مقررشده است، معسر به کسی می‌گویند که به دلیل نداشتن مالی به‌جز مستثنیات دین قادر به تأدیه دیون خود نباشد. همچنین در تبصره همین ماده آمده است که عدم قابلیت دسترسی به مال هم در حکم نداشتن مال است و این عدم دسترسی باید توسط مدیون اثبات گردد.

انواع اعسار

اعسار در یک تقسیم‌بندی به دو دسته تقسیم‌شده است: ناتوانی از پرداخت هزینه دادرسی و ناتوانی از پرداخت محکوم‌به

• ناتوانی از پرداخت هزینه دادرسی

قانون‌گذار مواردی را پیش‌بینی کرده است که بر اساس آن افرادی را از پرداخت هزینه دادرسی معاف دانسته است یکی از این موارد اعسار است. مدعی اعسار به هر طریق که باشد، از پرداخت هزینه دادرسی معاف است. درواقع معسر از هزینه دادرسی کسی است که به‌واسطه کافی نبودن دارایی یا دسترسی نداشتن به مال خود به‌صورت موقت، توانایی پرداخت هزینه دادرسی را ندارد. برای این کار افراد باید حکم اعسار بگیرند.

دریافت مشاوره حقوقی

دعوای اعسار چگونه مطرح می‌شود؟ این دعوا به‌موجب دادخواست جداگانه و یا ضمن دادخواست اصلی برای طرح دعوا (در مرحله نخستین، تجدیدنظر یا فرجام‌خواهی) قابل‌طرح است. این دعوا می‌تواند با شهادت شهود اثبات شود که در این صورت شهادت باید به‌صورت کتبی تنظیم و تقدیم گردد. البته این امر نافی این مسئله نیست که دادگاه نتواند حضور شهود را درخواست کند.

با اثبات اعسار فرد، ایشان موقتاً از تأدیه تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی معاف می‌شود. این حکم تنها برای معسر قابل‌استفاده است و بعد از فوت وی ورثه نمی‌توانند از این حکم استفاده کنند.

نکته مهم دیگری که ذکر آن در اینجا لازم به نظر می‌رسد اقامه دعوای اعسار توسط تجار است که این امر برابر قانون تجارت ما پذیرفته نیست و تجار حتماً باید دادخواست ورشکستگی مطرح کنند.

هرگاه کسی که مدعی اعسار شده است در دعوای اصلی محکوم‌له واقع شود از این حالت خارج‌شده و باید هزینه‌های دادرسی را بپردازد. معافیت از پرداخت هزینه‌های دادرسی به مفهوم عام در قانون به‌کاررفته است یعنی شخص معسر از پرداخت کلیه هزینه‌ها معاف است و تمام این هزینه‌ها باید از صندوق دادگستری پرداخت شود.

• ناتوانی از پرداخت محکوم‌به

این در حالتی است که فردی در دادگاه به‌موجب حکم صادره محکوم شناخته می‌شود اما توانایی پرداخت محکوم‌به را ندارد. زمانی که حالت اعسار در فردی ثابت می‌شود دادگاه اصل را بر این حالت می‌گذارد و اگر محکوم‌له ادعا می‌کند که محکوم‌علیه توانایی پرداخت محکوم‌به را دارد باید این امر را اثبات کند.

کانال تلگرام لامینگو

اعسار در پرداخت مهریه

طبق آخرین مقررات وضع‌شده از سوی قانون‌گذار برای پرداخت مهریه تا میزان 110 سکه تمام بهار آزادی مردان دارای توانایی مالی کامل فرض می‌شوند و چنانچه مردی تا این میزان از مهریه را نمی‌تواند پرداخت کند باید مدارک کامل جهت عدم توانایی خود را ارائه کند. اما برای مبلغی مازاد بر 110 سکه تمام بهار آزادی وضعیت برعکس خواهد بود. در این حالت عدم توانایی مرد فرض می‌شود و چنانچه زوجه مدعی توانمندی ایشان بر پرداخت مازاد مهریه است باید با ارائه ادله کافی این امر را اثبات نماید.

حکم اعسار چه مزایایی دارد؟

گرفتن این حکم مزایایی دارد که به برخی از آن‌ها در بالا اشاره شد. درواقع معسر با گرفتن حکم مزبور از پرداخت هزینه دادرسی و محکوم‌به معاف می‌شود. ازجمله مزیت‌های دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد تقاضای وکیل معاضدتی از دادگاه است. همچنین با گرفتن این حکم عنوان ممنوع الخروج بودن از فرد بدهکار برداشته می‌شود.

برای مطالعه سایر مقالات می‌توانید به مجله حقوقی لامینگو مراجعه کنید. فراموش نکنید حتما نظراتتان را از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.