قرارداد تحقیق و توسعه تکنولوژی

امروزه این امر در تعداد قابل توجهی از کسب‌وکارها رواج دارد که به‌منظور تولید یا ارتقاء تکنولوژی یا فناوری خود، بخشی را تحت عنوان «واحد تحقیق و توسعه» در کسب‌وکار خود راه‌اندازی می‌کنند. در این راستا، لازم است قراردادی به‌نام قرارداد تحقیق و توسعه تکنولوژی میان صاحب کسب‌وکار و مسئول مدیریت این واحد منعقد شود. این قرارداد، یکی از انواع قراردادهای پیمانکاری است. در این قرارداد، علاوه‌بر ذکر نکاتی همچون حق‌الزحمه فناور و تعهدات او، پرداختن به مباحثی مانند مالکیت فکری تکنولوژی ناشی از اجرای قرارداد و همچنین شرط محرمانگی و عدم رقابت، از اهمیت بالایی برخوردار است.

قرارداد تحقیق و توسعه تکنولوژی چگونه قراردادی است؟

قرارداد تحقیق و توسعه تکنولوژی، یکی از انواع قراردادهای پیمانکاری است. مفاد این قرارداد، تابع توافقات میان طرفین است و تا جایی که این توافقات با قوانین آمره کشور در تضاد نباشد، طرفین در نوشتن مواد قرارداد خود از آزادی عمل برخوردارند.

آیا کارفرما ملزم به بیمه شخص فناور است؟

پاسخ این سؤال منفی است. در قراردادهای پیمانکاری، برخلاف قراردادهای استخدامی، هیچ‌گونه الزام قانونی مبنی بر بیمه شخص پیمانکار وجود ندارد.

شیوه پرداخت دستمزد فناور در قرارداد تحقیق و توسعه تکنولوژی

میزان دستمزد و شیوه پرداخت آن در قراردادهای پیمانکاری، بستگی به توافق طرفین دارد. توصیه می‌شود قرارداد خود را به چند فاز مختلف تفکیک کرده و ضمن تعیین زمان آغاز و پایان هر فاز و همچنین تعهدات فناور در هرکدام از فازهای قرارداد، میزان مبلغ پرداختی در هر بخش را تعیین کرده و پس از تحویل کار، دستمزد پیمانکار را پرداخت نمایید.

مالکیت فکری تکنولوژی تولیدشده یا ارتقاءیافته از آن چه کسی است؟

یکی از موارد بسیار مهم در قرارداد تحقیق و توسعه تکنولوژی، مالکیت فکری محصول است. حقوق مالکیت فکری خود به دو دسته حقوق مادی و معنوی تقسیم می‌شود. با داشتن حقوق مادی، مواردی مانند حق انتقال دارایی فکری یا بهره‌برداری از آن در انحصار صاحب حق خواهد بود. همچنین، دارنده حق معنوی، دارای حقوقی مانند حق بر نام می‌باشد.
حقوق معنوی، منحصراً در اختیار پدیدآورنده اصلی است و امکان انتقال آن به سایرین به هیچ وجه وجود ندارد. اما درخصوص حقوق مادی، موضوع متفاوت است. براساس بند ه‍ ماده 5 قاون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری، حقوق مادی اختراعات ناشی از قرارداد متعلق به کارفرماست. ماده 6 قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای نیز درخصوص حقوق مادی ناشی از ساخت نرم‌افزار حکم مشابهی دارد اما مالکیت کارفرما را منوط به این امر کرده است که پدید آوردن نرم‌افزار، موضوع قرارداد باشد.
به‌منظور پیشگیری از ایجاد اختلافات احتمالی، بهتر است بندی از قرارداد خود را به مالکیت فکری اختصاص داده و مفصلاً درخصوص حقوق مادی محصولات فکری تولیدشده یا ارتقاءیافته صحبت کنید.

چرا درج شرط محرمانگی در قرارداد تحقیق و توسعه تکنولوژی مهم است؟

باتوجه به مقتضیات نوع همکاری کارفرما و فناور، اطلاعاتی از کارفرما و کسب‌وکار او در اختیار فناور قرار می‌گیرد که درصورت فاش شدن هرکدام از این اطلاعات، کارفرما متحمل ضرر و زیان خواهد شد. بهتر است بندی از قرارداد خود را به موضوع رعایت محرمانگی اختصاص داده و ضمن تعیین داده‌های محرمانه، برای فاش کردن آن وجه التزام تعیین کنید.

چگونه می‌توان مانع همکاری فناور با کسب‌وکارهای رقیب شد؟

به‌دلیل حساسیت خاصی که در امر تحقیق و توسعه فناوری وجود دارد، همکاری کارکنان این بخش با کسب‌وکارهای رقیب، همواره یکی از دغدغه‌های کارفرمایان بوده است. به‌منظور جلوگیری از برقراری این همکاری، می‌توانید شرطی تحت عنوان «شرط عدم رقابت» به قرارداد خود اضافه کرده و فناور را برای مدتی مشخص از همکاری با کسب‌وکارهایی که نوعاً رقیب مستقیم شما محسوب می‌شوند، منع نمایید.

آیا قرارداد تحقیق و توسعه تکنولوژی قابل فسخ است؟

در نظام حقوقی کشور ما، اجرای تعهدات قراردادی بر اشخاص لازم است؛ مگر طرفین به‌موجب توافقی دیگر برای خود ایجاد حق فسخ کرده باشند یا عاملی قانونی برای متعهد حق فسخ ایجاد کند. لازم به ذکر است که به‌عمل گذاشتن موارد قانونی فسخ قرارداد دشواری‌هایی به‌همراه خواهد داشت. بنابراین، توصیه می‌شود هنگام تنظیم قرارداد خود درخصوص وجود یا عدم وجود امکان فسخ مذاکره کرده و حاصل مذاکرات خود را در متن قرارداد وارد کنید.
دقت داشته باشید که بند فسخ قرارداد از حساسیت خاصی برخوردار است؛ چراکه درصورت وجود ابهام در این بند، کل قرارداد شما از نظر قانون باطل خواهد بود.

پیش‌بینی فورس‌ماژور

فورس‌ماژور یا قوه قهریه، شرایطی است که تحت آن امکان اجرای تعهدات قراردادی برای یکی از طرفین از بین می‌رود. این شرایط چنان غیر قابل کنترل است که قانون در آن موقعیت، بار مسئولیت را از دوش شخص متعهد برداشته است. در قرارداد تحقیق و توسعه تکنولوژی، قطعی سراسری اینترنت می‌تواند یکی از مصادیق بروز فورس‌ماژور باشد که درصورت وقوع آن، امکان اجرای بخش قابل توجهی از تعهدات برای فناور از بین می‌رود. شما می‌توانید بندی از قرارداد خود را به این موضوع اختصاص داده و درمورد آن تصمیم‌گیری کنید.

چرا باید به قرارداد تنظیم‌شده توسط تیم حقوقی لامینگو اعتماد کنید؟

باتوجه به نکات حقوقی که در این محتوا ارائه شد، تنظیم قرارداد تحقیق و توسعه تکنولوژی توسط متخصصان حوزه حقوق مالکیت فکری امری ضروری است. تیم حقوقی مجموعه لامینگو، پیش‌نویسی از قرارداد تحقیق و توسعه تکنولوژی تهیه کرده و پس از چند مرتبه بازبینی، آن را در اختیار شما قرار داده است. اگر به‌دنبال قراردادی مطمئن هستید، تردید نکرده و این قرارداد را دانلود کنید. فراموش نکنید که کارشناسان حقوقی ما همیشه آماده خدمت‌رسانی به شما هستند. سؤالات خود را از ما بپرسید.