بنا بر تعریف ماده 561 قانون مدنی، جعاله یعنی «التزام شخصی به ادای اجرت معلوم در مقابل عملی؛ اعم از اینکه طرف معین باشد یا غیرمعین.» بنابراین، در نمونه قرارداد جعاله، یک طرف قرارداد انجام تعهدی را، دربرابر دریافت دستمزد، برعهده می‌گیرد. در این قرارداد، سه مفهوم قابل توجه است:

1. جاعل

جاعل، یکی از طرفین قرارداد است که ضمن پرداخت اجرت، طرف مقابل را ملزم به انجام کاری می‌نماید.

2. عامل

عامل طرف دوم قرارداد است که دربرابر دریافت اجرت، عمل موضوع قرارداد (مورد جعاله) را به انجام می‌رساند.

3. جُعل

منظور از جعل، همان اجرت یا مبلغ قرارداد است.

انواع قرارداد جعاله

باتوجه به تعریف قانون مدنی، قرارداد جعاله به دو دسته تقسیم شده است:

• جعاله عام

منظور از جعاله عام، جعاله‌ای است که یکی از طرفین قرارداد (عامل) نامشخص است. برای مثال، یک آگهی را فرض کنید که در آن قید شده «هرکس یک کیف چرم قهوه‌ای‌رنگ که حاوی اسناد ملکی است بیابد، مبلغ 10 میلیون تومان دریافت خواهد کرد.» همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، در این متن، فرد خاصی به‌عنوان عامل مشخص نشده است و هرکس که کیف گمشده را پیدا کند و به دست صاحبش برساند، اجرت پیش‌بینی‌شده را دریافت خواهد کرد.

• جعاله خاص

در جعاله خاص، عامل فردی مشخص است و دربرابر جاعل تعهد می‌نماید که مورد جعاله را به انجام برساند.

نمونه قرارداد جعاله؛ قراردادی جایز با شرایطی متفاوت

مطابق مقررات موضوعه کشور ما، قراردادها بر دو قسم «لازم» و «جایز» هستند. قرارداد لازم، قراردادی است که امکان فسخ آن به‌راحتی برای طرفین وجود ندارد؛ اما در مقابل، قرارداد جایز قراردادی است که فسخ آن بسیار آسان‌تر می‌باشد. همچنین، قرارداد جایز با تحقق اتفاقاتی مانند فوت یا جنون یکی از طرفین اعتبار قانونی خود را از دست می‌دهد.
مطابق ماده 565 قانون مدنی، قرارداد جعاله عقدی است جایز؛ اما فسخ آن مشروط به این امر است که عمل مورد جعاله به اتمام نرسیده باشد. بنابراین، با اتمام عمل مورد جعاله وصف جایز بودن آن از بین می‌رود. لازم به ذکر است که مطابق ماده مذکور چنانچه فسخ قرارداد ازجانب جاعل صورت گیرد، پرداخت اجرت‌المثل اعمالی که تا زمان فسخ توسط عامل انجام شده، الزامی است.
همچنین، وفق ماده 566 قانون مدنی، اگر مورد جعاله دارای بخش‌های مختلف باشد، درصورت فسخ قرارداد ازجانب هرکدام از طرفین، دستمزد توافق‌شده میان طرفین نسبت به عمل انجام‌شده توسط عامل به وی تعلق خواهد گرفت.

آیا می‌توان حق فسخ طرفین قرارداد جعاله را از آن‌ها سلب کرد؟

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، قانونگذار جعاله را تعهدی جایز شناخته است؛ با این حال، راهکاری قانونی برای اسقاط حق فسخ طرفین وجود دارد. شما می‌توانید ضمن درج شرطی در یک قرارداد لازم، مانند قرارداد خرید و فروش یا اجاره، حق فسخ طرفین جعاله را از آن‌ها سلب کنید. در این حالت، جعاله برای شما تبدیل به قراردادی لازم خواهد شد.

شیوه حل‌وفصل اختلافات

همواره لازم است بندی از قرارداد خود را به موضوع شیوه حل اختلاف اختصاص دهید. در این بخش، می‌توانید یکی از دو گزینه محاکم قضایی یا داوری را انتخاب نمایید. ارجاع اختلاف به محاکم قضایی، شیوه‌ای از حل اختلاف است که برای همه افراد شناخته شده است. اما منظور از داوری، حل‌وفصل خصوصی اختلافات است؛ به این معنا که شخص یا اشخاصی به‌عنوان داور توسط طرفین انتخاب شده و درصورت بروز اختلاف، به موضوع رسیدگی خواهند کرد. رأی داور، دارای اعتباری برابر با احکام صادره ار دادگاه است.

سایر نکاتی که باید درمورد نمونه قرارداد جعاله به خاطر داشته باشید!

همان‌طور که در این مطلب مطالعه نمودید، جعاله موضوع مشخصی ندارد و هر تعهدی می‌تواند موضوع این قرارداد باشد. بنابراین، مواردی ازجمله نحوه تعریف موضوع قرارداد، شیوه اجرا تعهدات و زمان‌بندی آن، نظارت بر حسن اجرای تعهدات، محرمانگی و تضمینات، ارتباط تنگاتنگی با موضوع جعاله دارد. هنگام تنظیم قرارداد جعاله، شرایط خاص خود را در نظر بگیرید.

به یک نمونه قرارداد جعاله مطمئن نیازمندید؟!

تیم حقوقی مجموعه لامینگو، نمونه‌ای جامع و کامل را از قرارداد جعاله را برای شما عزیزان تهیه کرده است. در این نمونه قرارداد، علاوه‌بر بندهای قراردادی، نکات حقوقی درخصوص الزامات قانونی این قرارداد و نحوه تنظیم آن به‌همراه مثال شرح داده است. اگر به‌دنبال قراردادی مطمئن هستید، می‌توانید به لامینگو اعتماد کنید.
درصورت داشتن هرگونه سؤال یا ابهام، می‌توانید در بخش پرسش حقوقی آنلاین از خدمات مشاوره حقوقی رایگان بهره‌مند گردید.