قرارداد خدمت مدیرعامل

مهم‌ترین نکات حقوقی قرارداد خدمت مدیر عامل 

به موجب ماده 124 ل.ا.ق.ت.، هیئت مدیره باید حداقل یک نفر را به مدیریت عامل شرکت برگزیند. مدیرعامل دارای صلاحیت‌ها و وظایف مهمی در شرکت است و تصمیمات و برنامه‌های شرکت را به‌موقع اجرا می‌گذارد و به نوعی سکان‌دار شرکت قلمداد می‌گردد. شرکت به کمک مدیرعامل است که می‌تواند به اهداف خود نائل گردد و مأموریت‌های خود را با موفقیت انجام دهد. مدیرعامل هم‌چنین نماینده شرکت در مقابل اشخاص ثالث است و اقدامات وی می‌تواند مسئولیت‌های سنگینی را برای شرکت به‌دنبال داشته باشد. به همین دلایل است که انعقاد «قرارداد خدمت مدیرعامل» که تعیین‌کننده حدود وظایف، صلاحیت‌ها، خدمات و مسئولیت‌های مدیرعامل شرکت است برای تأمین منافع شرکت امری ضروری تلقی می‌گردد. از طرف دیگر از آنجاکه انعقاد این قرارداد مشخص‌کننده حقوق، مزایا، ساعت کار و .... مدیرعامل است، برای تأمین منافع وی نیز حائز اهمیت می‌باشد. 

آیا قرارداد خدمت مدیر عامل تحت شمول قانون کار قرار می‌گیرد؟

«قرارداد خدمت مدیرعامل» واجد مشابهت‌هایی با قراردادهای استخدامی تحت شمول قانون کار می‌باشد. در هر دو قرارداد حدود خدمات، وظایف و مسئولیت‌های طرفین مشخص می‌گردد و به حقوق، مزایا و ساعات کار ارائه‌دهنده خدمات پرداخته می‌شود. اما این مشابهت‌ها نباید سبب شود که ما قرارداد خدمت مدیرعامل را یک نوع قرارداد استخدامی و تحت شمول قانون کار تلقی نماییم، چراکه بین این دو قرارداد تفاوت‌های بنیادینی وجود دارد. از جمله مهم‌ترین دلایلی که به استناد آن‌ها می‌توان قرارداد خدمت مدیرعامل را متفاوت از قراردادهای استخدامی تحت شمول قانون کار قلمداد نمود و بالطبع این قرارداد را  خارج از قلمروی قانون کار دانست عبارتند از:
1. پیش از اتمام حجت هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، به موجب رأی مورخ 16/09/1388 به شماره دادنامه 666، در رابطه با تحت شمول قانون کار واقع شدن قرارداد خدمت مدیرعامل اختلاف نظر وجود داشت. اما هیئت عمومی دیوان عدالت اداری با صدور رأی مذکور بطور صریح تکلیف این امر را مشخص نمود. به‌موجب این رأی، دیوان با استناد به ماده 124 ل.ا.ق.ت.  که مقرر می‌دارد، مدیرعامل شرکت توسط هیئت مدیره انتخاب می‌شود و حدود اختیارات و مدت تصدی و حق‌الزحمه وی را نیز هیئت مدیره شرکت تعیین می‌کند و هر موقع بخواهد می‌تواند مدیرعامل را عزل نماید، صراحتاً مدیرعامل را از شمول قانون کار خارج دانسته است. 
2. در قرارداد کار، دریافت حق‌السعی یا مزد رکن اساسی و مهم قرارداد تلقی می‌گردد و اساساً تصور قرارداد کار غیرمعوض و رایگان امکان‌پذیر نیست. این در حالی است که، مدیرعامل شرکت اساساً نماینده شرکت بوده و می‌تواند در شرکت به‌صورت رایگان و بدون عوض به ارائه خدمات همت گمارد.
با عنایت به اینکه ماده 125 ل.ا.ق.ت. مدیرعامل را نماینده شرکت دانسته است و وی را دارای حق امضاء از طرف شرکت معرفی می‌کند و همچنین با توجه به اینکه هیئت مدیره قادر است در هر زمانی که بخواهد مبادرت به عزل مدیرعامل نماید (ماده 124ل.ا.ق.ت)، ماهیت قرارداد خدمت مدیرعامل را می‌توان نزدیک به ماهیت عقد وکالت دانست.

شروط مهم قرارداد خدمت مدیرعامل و ساختار آن

از جمله مهم‌ترین شروطی که در قرارداد خدمت مدیرعامل پیش‌بینی می‌شود، عبارتند از:
1. حدود تعهدات، وظایف و صلاحیت‌های مدیرعامل
در قرارداد خدمت مدیرعامل، لازم است حدود وظایف و تعهدات مدیرعامل در شرکت به‌طور صریح درج گردد. مدیرعامل برای این‌که قادر باشد تعهدات خود را به‌نحو أحسن ایفاء نماید می‌باید از حدود تعهدات و تکالیف خود به‌طور دقیق آگاه باشد. همچنین لازم است حدود صلاحیت‌های مدیرعامل و نحوه انجام خدمات از سوی وی به‌طور شفاف مشخص گردد.
2. مدت زمان دوره تصدی مدیرعامل در شرکت
در قرداد می‌باید تاریخ دقیق شروع و اتمام دوره تصدی مدیرعامل درج گردد. در این رابطه لازم است به ماده 124 ل.ا.ق.ت. توجه داشت که مقرر می‌نماید، چنانچه مدیرعامل عضو هیئت مدیره شرکت باشد، دوره مدیریت عامل او از مدت عضویت او در هیئت مدیره بیشتر نخواهد شد.
3. حق‌الزحمه، مزایا و هزینه‌های جاری
یکی از شروط مهم و اساسی قرارداد خدمت مدیرعامل، شرط مربوط به حق‌الزحمه و مزایای مدیرعامل است. به موجب این شرط، شرکت به‌طور دقیق میزان حق‌الزحمه و مزایای مدیرعامل نظیر بیمه تکمیلی، پاداش‌های سالیانه و غیره را مشخص می‌نماید. تعیین مسئول پرداخت هزینه‌های جاری که مدیرعامل در راستای انجام وظایف و خدمات خود متقبل می‌شود نیز در قرارداد حائز اهمیت است. در غالب قراردادهای خدمت مدیرعامل، پرداخت این‌گونه هزینه‌ها همچون هزینه حمل و نقل تا حد متعارف و ضروری، برعهده شرکت است.
4. ساعت کار و محل خدمت مدیرعامل
به‌واسطه این شرط، ساعت کاری مدیرعامل، جلسات فوق‌العاده‌ای که مدیرعامل لازم است در آن‌ها حضور داشته باشد و مرخصی‌های وی مشخص می‌گردد. همچنین محل خدمت مدیرعامل که ممکن است علاوه بر اقامت‌گاه شرکت نقاط دیگری نیز باشد معین گردد.
5. گزارش‌دهی مدیرعامل به شرکت
با توجه به اینکه تصمیمات هیئت مدیره و برنامه‌های شرکت اغلب از طریق مدیرعامل به اجرا گذاشته می‌شود و مدیرعامل در جریان امور اجرایی شرکت می‌باشد، لازم است در قرارداد خدمت مدیرعامل سازوکاری پیش‌بینی گردد تا بدان‌واسطه مدیرعامل به‌طور منظم مبادرت به ارائه گزارش عملکرد به هیئت مدیره نماید و هیئت مدیره را در جریان امور شرکت قرار دهد.
6. شرط عدم رقابت و عدم افشاء اطلاعات محرمانه
از آنجاکه نقش مدیرعامل نقش بسیار حساس و پررنگی در شرکت می‌باشد و مدیرعامل به‌واسطه وظایف و تعهدات خود به بسیاری از اطلاعات محرمانه شرکت دسترسی دارد، درج شرط عدم رقابت و عدم افشاء اطلاعات به شکلی دقیق برای تأمین منافع شرکت، امری ضروری است.

در رابطه با قرارداد خدمت مدیرعامل صرف پرداختن به نکات مربوط به محتوا و مفاد قرارداد کافی نمی‌باشد، بلکه لازمه انعقاد این قرارداد آشنایی با یک سری نکات حقوقی مهم است که مربوط به مرحله قبل از انعقاد و مرحله بعد از انعقاد قرارداد است. چراکه عدم توجه کافی به این نکات می‌تواند شرکت را با مشکلات و چالش‌های بزرگی مواجه کند و عملاً انعقاد این قرارداد را بی‌فایده کند. 

نکاتی که باید قبل از انعقاد قرارداد خدمت مدیرعامل بدان توجه نمایید

الف) آیا می‌توان یک شخص حقوقی را به سمت مدیرعاملی شرکت انتخاب کرد؟
مدیرعامل شرکت حتماً می‌باید از بین اشخاص حقیقی انتخاب شود و اشخاص حقوقی نمی‌توانند به سمت مدیرعاملی شرکت منصوب شوند.
ب) چه اشخاصی نمی‌توانند به عنوان مدیرعامل شرکت انتخاب شوند؟
شرکت‌ها باید توجه داشته باشند که مدیرعامل شرکت نمی‌تواند از بین اشخاص ذیل انتخاب گردد:
1. شخصی که هم‌زمان مدیریت‌عامل شرکت دیگری را داشته باشد،
2. محجورین و اشخاصی که حکم ورشکستگی آن‌ها صادر شده باشد،
3. اشخاصی که به علت ارتکاب یکی از جرائم مذکور در بند 2 ماده 111 لایحه یعنی ‌سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، جنحه‌هایی که به‌موجب قانون در حکم خیانت در امانت یا کلاهبرداری شناخته شده است، اختلاس، ‌تدلیس، تصرف غیرقانونی در اموال عمومی، به موجب حکم قطعی دادگاه از حقوق اجتماعی کلاً یا بعضاً محروم شده باشند، در مدت محرومیت نمی‌توانند به عنوان مدیرعامل شرکت انتخاب شوند.

نکته‌ای که باید بعد از انعقاد قرارداد خدمت مدیرعامل بدان توجه نمایید

پس از انعقاد قرارداد خدمت مدیرعامل چه تشریفاتی باید طی شود؟
پس از انتخاب و نصب مدیرعامل، لازم است نام و مشخصات و حدود اختیارات مدیرعامل با ارسال نسخه‌ای از صورت‌جلسه هیئت مدیره به مرجع ثبت شرکت‌ها اعلام گردد و پس از ثبت در روزنامه رسمی آگهی شود (ماده 128 ل.ا.ق.ت).

چرا باید تنظیم قرارداد خدمت مدیرعامل را به متخصصین لامینگو بسپارم؟

قرارداد خدمت مدیرعامل یکی از کاربردی‌ترین قراردادهایی است که در شرکت‌ها منعقد می‌گردد. با توجه به حساسیت جایگاه و سمت مدیرعامل و ارتباط مستقیم مدیرعامل با اشخاص ثالث به عنوان نماینده شرکت، لازم است حدود صلاحیت‌ها و وظایف و اختیارات مدیرعامل و سایر نکات مربوطه همچون شرط مربوط به عدم رقابت، عدم افشاء اطلاعات و تضمین در قرارداد به‌طور مشخص و دقیق قید گردد. در صورتی که در تنظیم این قرارداد به‌واسطه فقدان تجربه و مهارت کافی، دقت لازم صورت نگیرد، می‌تواند خسارات سنگینی را به شرکت وارد نماید. از طرف دیگر چنانچه شروط مربوط به امتیازات، حقوق و تعهدات مدیرعامل در شرکت با مهارت کافی تنظیم نگردد، می‌تواند مشکلات جدی و بزرگی برای مدیرعامل به‌دنبال داشته باشد. فلذا توصیه ما به شما این است که برای جلوگیری از بروز این مشکلات و تأمین منافع خود به شکل حداکثری، تنظیم قرارداد خود را به متخصصین حقوق شرکت‌ها و قراردادنویسی در لامینگو بسپارید.