بررسی کارکرد حقوقی امضا و تفاوت امضا از طریق سامانه امضانو با امضای کاغذی

امضاء، نوشتن نام، رسم‌الخط یا هر نماد و شکلی بر روی اسناد است که بیانگر هویت امضاکننده می‌باشد. هر شخص امضای مخصوص به خود را دارد و این موضوع باعث تمییز در هویت افراد می‌شود. در گذشته اشخاص به جای امضا از اثر انگشت استفاده و آن را بر زیر اوراق و اسناد ثبت می‌کردند. امروزه اما امضاهای دیجیتال و الکترونیک جایگزین امضاهای سنتی و دستی شده و مورد توجه اشخاص قرار گرفته است. امضای الکترونیکی یک داده دیجیتال است که بیانگر هویت امضاکننده بوده و تنها تعلق به آن شخص دارد. امضای الکترونیک منحصر به فرد بوده و باعث تمییز در هویت افراد می‌شود. در این مقاله، قصد داریم تا درباره ماهیت، کارکرد و آثار حقوقی امضا صحبت کنیم و علاوه بر این، شما را با سامانه امضانو که یک سامانه امضای الکترونیک است، آشنا کنیم. در این نوشتار نیز با ما همراه باشید.

ورود به سامانه امضانو

امضا چیست و چه مفهومی دارد؟

امضا هرگونه خط، رسم‌الخط، شکل، نماد یا تصویر است که اشخاص بر روی اوراق و اسناد عادی و رسمی ثبت می‌نماید و بیانگر هویت صاحب امضا است. البته باید توجه شود که تنها کارکرد امضا، احراز هویت صاحب آن نیست. امضا انواع مختلفی دارد و هر شخص امضای مختص به خود را دارا می‌باشد. در گذشته، اشخاص غالباً از اثر انگشت برای امضاکردن استفاده می‌کردند و پس از آن و در دوره مدرن امروز، امضاهای دیجیتال جایگزین امضاهای دستی و سنتی شده‌اند. در نتیجه، می‌توان اینچنین گفت که امضا، علامت یا نوشته‌ای است که به‌صورت دستی در پایین سند کاغذی نوشته و ثبت می‌شود و نشان‌دهنده شخصیت صاحب امضا و منحصر به وی می‌باشد. بنابراین، امضا نشانگر قصد امضاکننده است. این تعریف اما تعریف امضای سنتی یا دستی است و امضاهای دیجیتال به‌صورت متفاوتی از امضای دستی بوده و گسترده‌تر می‌باشند.

امضای الکترونیکی چیست؟

امروزه اینترنت در زندگی افراد جایگاه مهمی داشته و ابعاد مختلف زندگی اشخاص را تحت تأثیر قرار داده است. این موضوع به اسناد و مدارک نیز سرایت یافته و این اوراق امروزه در قالب داده‌پیاهام‌های دیجیتال درآمده و اشخاص اقدام به امضای الکترونیک آن‌ها می‌نمایند. زمانی که یک سند کاغذی در قالب یک سند دیجیتال درمی‌آید، همچنان برای داشتن اثر و اعتبار، نیازمند ثبت امضا است و باید به‌صورت دیجیتال امضا شود. این داده‌پیام‌ها بدون امضای دیجیتال قابل ثبت و دارای اثر و اعتبار حقوقی نبوده و ارزشی نخواهند داشت. سؤالی که ممکن است در اینجا برای شما به وجود بیاید این است که این داده‌ها چطور امضا می‌شوند. در برخی موارد، امضای یک سند دیجیتال همچون امضای دستی است؛ به این معنا که سند دیجیتال در رایانه بارگذاری می‌شود و سپس اشخاص با استفاده از قلم نوری این سند را امضا می‌کنند.

یکی از اپلیکیشن‌های امضای الکترونیک، سامانه امضانو می‌باشد که شما می‌توانید همان امضای دستی خود را در قالبی دیجیتال در ذیل اسناد و مدارک خود ثبت نمایید. نوع دیگر امضای الکترونیک از طریق رمزگذاری و رمزگشایی است؛ به این صورت که شخص با وارد کردن رمز وارد فضای مجازی می‌شود و مطالبی را در این فضا قرار می‌دهد و این مطالب، رمزگذاری می‌شوند و پس از آن، هر کس به این مطالب دسترسی یابد، متوجه هویت صاحب آن خواهد شد. بدین ترتیب، اشخاص می‌توانند از طریق رمزگذاری، هویت خود را در پای داده‌های مرتبط با خود امضا نمایند. امضای الکترونیک، تنها راه حفظ امنیت داده‌ها است و اشخاصی که در دنیای دیجیتال اقدام به انجام معاملات یا سایر اعمال حقوقی می‌نمایند، باید اسناد الکترونیک خود را با استفاده از سامانه‌های امضای الکترونیک مانند سامانه امضانو ، امضا نمایند.

کانال تلگرام لامینگو

امضا چه کارکردهای حقوقی دارد؟

غالب افراد در یک جامعه به‌دلیل کنش‌های اجتماعی که دارند، با ماهیت امضا آشنا هستند. اما در مورد کارکردهای حقوقی امضا کمتر بحث شده است و غالب افراد، اطلاعات بسیاری در این زمینه ندارند. امضا کارکردهای حقوقی زیادی دارد و در مواد مختلفی از قوانین به آن اشاره شده است. اولین و شاید بتوان گفت مهم‌ترین کارکرد حقوقی امضا، اعلام قصد و رضایت شخص به مفاد سند است. زمانی که شخصی سندی را امضا می‌کند، این موضوع به این معنا است که محتویات سند را قبول داشته و با مفاد آن موافق بوده است. اگر شخص با محتویات و مفاد یک سند موافقت نکند، می‌تواند از امضای آن بپرهیزد.

کارکرد دیگر امضا، این است که امضا امکان و قابلیت انتساب اسناد به اشخاص را ممکن می‌کند. هر سند زمانی اثر حقوقی پیدا می‌کند که دارای امضا باشد و زمانی‌که یک سند بدون امضا است، قانونی نخواهد بود. در نتیجه، امضا سبب قانونی شدن سند می‌شود، اما علاوه بر این موضوع، بسیار اهمیت دارد که مشخص باشد این سند منتسب به چه شخصی است و مسئولیت و تعهدات و مندرجات سند، بر عهده چه کسی می‌باشد. به‌عبارت دیگر، از آنجایی‌که هر شخص امضای منحصر به خود را دارا است و امضا بیانگر هویت اشخاص است، در نتیجه اگر مشخص نبود یک سند متعلق به چه کسی است، می‌توان از طریق امضای سند، هویت امضاکننده سند را احراز کرد. تعیین هویت امضاکننده، به‌خصوص در امضاهای الکترونیک بسیار رواج دارد، زیرا در این نوع امضا مشخصات کامل امضاکننده در سیستم‌های رایانه‌ای ثبت شده است و این مشخصات به‌سهولت احراز می‌گردد.

تفاوت امضای کاغذی و امضای الکترونیکی سامانه امضانو چیست؟

همانطور که بیان شد، امضای سنتی همان امضا بر روی کاغذ است و با استفاده از خودکار انجام می‌شود. امضای الکترونیکی اما یک امضای دیجیتال است که از آن برای امضای اسناد و اوراق دیجیتال و غیرکاغذی استفاده می‌شود و از طریق سامانه‌های امضای الکترونیک مانند سامانه امضانو انجام می‌شود. از جمله تفاوت‌های موجود میان امضای کاغذی و امضای الترونیک می‌توان به این موضوع اشاره کرد که از امضای دیجیتال برای صحت‌سنجی و راستی‌آزمایی داده‌های دیجیتال استفاده می‌‌شود و این امر با استفاده از امضای دیجیتال، بسیار راحت ممکن می‌شود.

در صورتی‌که امضای کاغذی چنین فرصتی را فراهم نمی‌آورد و امکان جعل امضای کاغذی وجود داشته و این موضوع، امنیت اطلاعات مندرج در اسناد را با خطر مواجه می‌کند. در نتیجه، از آنجایی که در سیستم امضای کاغذی امکان جعل هویت وجود دارد، امکان تأمین امنیت و اعتماد به هویت امضاکننده کاسته می‌شود. در حالی‌که این موضوع در امضای الکترونیک وجود ندارد و امضای الکترونیک به جلوگیری از دستکاری و جعل در اطلاعات و هویت طرفین قرارداد یا سند، کمک بزرگی می‌نماید.

قانون حاکم بر امضای الکترونیک در ایران

امروزه کشورهای بسیاری از امضای الکترونیک برای پیشبرد امور استفاده می‌نمایند و قانون امضای الکترونیک در کشورهای مختلفی تصویب شده است. در ایران نیز پس از تدوین قانون تجارت الکترونیک در سال 1392، قانونگذار به امضای الکترونیک نیز توجه داشته است و در ماده 2 این قانون امضای الکترونیک را به رسمیت شناخته است. مطابق با ماده 2 قانون تجارت الکترونیک « امضای الکترونیکی (Electronic Signature) عبارت از هر نوع علامت‌ منضم شده یا به نحو منطقی متصل شده به «‌داده پیام» است که برای شناسائی امضاء‌کننده «‌داده پیام» مورد استفاده قرار می‌گیرد». علاوه بر این، قانونگذار در ماده 7 این قانون، امضای الکترونیک را برای صحت اسناد و اوراق کافی دانسته است. سامانه‌های امضای آنلاین مانند سامانه امضانو موظف به تبعیت از این قانون می‌باشند.

در ماده 10 قانون تجارت الکترونیک، شرایط امضای مطمئن الکترونیک عنوان شده است. براساس این ماده، شرایط امضای الکترونیکی عبارت است از:

الف. نسبت به امضاکننده منحصر به فرد باشد.
ب. هویت امضاکننده داده پيام را معلوم نماید.
ج. به وسيله امضاکننده و یا تحت اراده انحصاری وی صادر شده باشد.
د. به نحوی به یک داده پيام متصل شود که هر تغييری در آن داده پيام، قابل تشخيص و کشف باشد.

این مطلب را نیز بخوانید: اهمیت احراز هویت در امنیت امضای دیجیتال | بررسی زیرساخت‌های فنی

امضای الکترونیک سامانه امضانو چه مزایایی دارد؟

همانطور که بیان شد، امروزه غالب امور مردم از طریق اینترنت و دنیای دیجیتال انجام می‌شود. امضای اسناد و مدارک نیز یکی از همین موارد است که مزایای بسیاری نسبت به امضای کاغذی دارد. امضای الکترونیک تا اندازه‌ای دارای مزیت است که در بسیاری از کشورها دیگر امضاهای کاغذی مورد قبول نبوده و تمام اوراق باید دیجیتال و از طریق امضای الکترونیک امضا شوند. در همین راستا، سامانه‌ها و اپلیکیشن‌هایی برای انجام و ساخت امضای الکترونیک وجود دارد که اپلیکیشن امضانو یکی از این موارد است. در ادامه مطلب، با امضانو بیشتر آشنا خواهیم شد و در حال حاضر به بیان مزایای امضاهای الکترونیک خواهیم پرداخت.

یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از امضای الکترونیک، تأمین امنیت است. همانطور که می‌دانیم، امضاهای کاغذی به‌راحتی جعل می‌شوند و سیستم و روشی برای احراز صحت این امضاها وجود ندارد. سالانه اشخاص بسیاری به همین دلیل دچار مشکل می‌شوند و در بسیاری از موارد امکان پیگیری و شکایت جعل امضا با بن‌بست مواجه خواهد شد. ممکن است با خود بگویید امکان جعل امضاهای الکترونیک از طریق هک و اطلاعات مخرب دیجیتال نیز وجود دارد. در پاسخ باید بیان شود که بله، امکان جعل در امضای دیجیتال هم وجود دارد، اما سامانه‌های امضای الکترونیک از طریق رمزنگاری امضا، این مشکل را حل نموده و امنیت امضا را تقویت نموده‌اند.

یکی دیگر از مزایای استفاده از امضای دیجیتال، کاهش هزینه است و اگر تمام اسناد و مدارک و اوراق، دیجیتال شده و در بستر الکترونیک بارگذاری شوند و اشخاص آن‌ها را با امضای الکترونیک امضا کنند، هزینه‌های امضای اوراق و اسناد بسیار کاهش می‌یابد و دیگر نیازی به استفاده از مقادیر زیاد کاغذ، جوهر، خودکار و هزینه حضور در محل وجود ندارد.

سایر مزایای امضای دیجیتال و الکترونیک

علاوه بر مواردی که در قسمت قبل بیان شد، یکی دیگر از مزایای استفاده از امضاهای الکترونیک مانند سامانه امضانو ، صرفه‌جویی در زمان است. در حالتی‌که اشخاص از امضای کاغذی برای امضای اسناد و مدارک استفاده می‌کنند، باید زمان زیادی را صرف دریافت اسناد و حضور در محل برای امضای اوراق نمایند. همانطور که همه ما می‌دانیم، امور اداری یکی از زمان‌برترین امور در ایران بوده و افراد باید زمان زیادی را در ادارات صرف کنند تا بتوانند کار خود را انجام دهند.

علاوه بر این، در برخی شرایط افراد مجبور می‌شوند برای امضای یک سند، از شهری به شهر دیگر سفر کنند. برای مثال اگر فردی بخواهد ملک خود در شهر دیگر را بفروشد، باید برای امضای معامله تا شهر مقصد سفر کند و این موضوع نیاز به صرف وقت و هزینه بسیاری دارد. در صورتی‌که با دیجیتال شدن اسناد، دیگر نیازی به حضور در محل امضای اسناد و صرف زمان برای دریافت اسناد و مدارک نیست. مشخص است که این مورد مهم‌ترین و اصلی‌ترین مزیت استفاده از امضاهای الکترونیک است و افرادی که مشغله زیادی در زندگی خود دارند را مجاب به استفاده از امضای الکترونیک می‌‌نماید. این مورد سبب شده است تا از امضای الکترونیک در زمینه‌های متعددی مانند تجارت، پزشکی، کارت‌های هوشمند، دریافت خدمات مالی، بیمه و غیره استفاده شود.

امضای الکترونیک سامانه امضانو

اپلیکیشن امضانو بستری هوشمند برای امضای آنلاین اسناد و مدارک است. تیم امضانو با رعایت قوانین و مقررات موجود در زمینه اسناد و امضای الکترونیک و تبعیت از قانون تجارت الکترونیک، بستری مطمئن و امن ایجاد کرده است تا افراد بتوانند اسناد خود را دیجیتال کرده و این اوراق را با استفاده از سامانه امضانو، امضای الکترونیک نمایند. نه تنها اشاص حقیقی، بلکه اشخاص حقوقی نیز می‌توانند از سامانه امضانو استفاده کرده و زمان و هزینه خود را مدیریت نمایند. از آنجایی که ساماندهی امور اداری و اسناد و مدارک همیشه یکی از پیچیدگی‌‌های هر سازمانی است، در نتیجه استفاده از خدمات تیم امضانو می‌تواند گزینه بسیار خوبی برای جلوگیری از این امر باشد. برای استفاده از خدمات امضانو، شما می‌توانید اپلیکیشن امضانو را نصب کرده و یا وارد نسخه تحت وب سامانه امضانو شوید.

ورود به سامانه امضانو

اپلیکیشن و سامانه امضانو چه خدماتی را ارائه می‌کنند؟

اگر قصد دارید تا از خدمات امضانو استفاده نمایید، باید اپلیکیشن امضانو را بر روی دستگاه تلفن یا سیستم عامل خود نصب کنید. در اپلیکیشن، مراحل احراز هویت و امضای دیجیتال اسناد صورت می‌گیرد و در بخش امضای اسناد، خدمات اپلیکیشن عبارت است از امکان تأیید یا رد سند، تکمیل اطلاعات شخص حقیقی، رسم کردن تصویر امضا و آپلود یا بارگذاری مهر شخص حقیقی. مراحل احراز هویت در اپلیکیشن امضانو عبارت است از تطبیق کدملی با شماره موبایل از طریق سرویس شاهکار، پردازش عکس کارت ملی و شناسنامه با استفاده از فناوری OCR و تشخیص چهره با استفاده از هوش مصنوعی.

علاوه بر خدماتی که در اپلیکیشن تیم امضانو ارائه می‌شود، خدماتی نیز در سامانه تحت وب امضانو ارائه می‌شود که برخی از این خدمات عبارت‌اند از ساخت تمپلیت اسناد، تکمیل اطلاعات به صورت خودکار، ارسال اسناد به صورت تکی و انبوه، مشخص کردن اعضای شرکت، مشخص کردن افراد دارای حق امضا، اضافه کردن مخاطبین به صورت تکی یا با استفاده از فایل اکسل، اضافه کردن شعب مختلف، دسته‌بندی کردن تگ‌ها و آپلود مهر سازمانی.

سیستم CLM یا مدیریت قرارداد امضانو چیست؟

CLM مخفف CONTRACT LIFECYCLE MANAGEMENT و به‌معنای مدیریت قرارداد و اسناد است. امضانو جامع‌ترین راهکار سازمانی اتوماسیون‌سازی اسناد حقوقی است که کمک بزرگی به سازمان‌ها و کسب‌وکارها برای مدیریت اسناد خود نموده است. اشخاص حقوقی می‌توانند از طریق این سیستم سامانه امضانو، قراردادهای خود را از ابعاد گوناگونی مانند تنظیم، تمدید، ارسال و یا انقضاء بررسی نموده و این اسناد حقوقی را مدیریت نمایند.

مدیریت قراردادها و اسناد یکی از بزرگترین چالش‌های مدیران سازمانی است که وقت زیادی از این افراد گرفته و زحمت بسیاری دارد. امضانو با ایجاد این سیستم، این مشکل را حل کرده است و در صورتی‌که تمایل به استفاده از سیستم CLM امضانو دارید، بهتر است وارد سامانه امضانو شده و مراحل دقیق و چگونگی این امر را مطالعه نموده و اطلاعات لازم را کسب نمایید. علاوه بر این، یکی از فرصت‌هایی که امضانو برای شما در نظر گرفته این است که شما می‌توانید از این سیستم به‌صورت آزمایشی استفاده کرده و آن را تست کنید.

توجه به نیاز مخاطب، ایجاد سامانه‌ای دقیق و کاربردی، ارائه توضیحات کامل در ارتباط با سیستم کار امضای الکترونیک، در نظر گرفتن نیاز سازمان‌ها در مدیریت قرارداد، فراهم کردن بستری مطمئن و امن، رمزنگاری دقیق داده‌ پیام‌ها، امکان اتوماسیون‌سازی اسناد حقوقی، پاسخگویی به سؤالات اشخاص، پیشگام بودن در ایجاد سامانه امضای الکترونیک، رعایت محرمانگی در قرارداد، استفاده از تیمی متخصص و غیره همه از جمله عوامل و دلایل تفاوت میان استفاده از سامانه امضانو و سایر امضاهای الکترونیک است که به افراد در استفاده از سامانه و اپلیکیشن امضانو، اطمینان خاطر لازم را می‌دهد.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

جمع‌بندی

همانطور که پیش از این عنوان شد، جهان به‌صورت مداوم به‌سوی دیجیتالی شدن در حرکت است. این حرکت با آنچنان شتابی در حال انجام است که تقریباً هیچ امری در این راستا مستثنی نمی‌شود. استفاده از امضای الکترونیک نیز در پرتو همین دیجیتال شدن ایجاد شده و مزایای بسیاری برای افراد در پی داشته است. به‌طوری‌که امروزه سازمان‌های بسیاری در تلاش هستند تا تمام اسناد و مدارک خود را دیجیتال کرده و از سامانه‌های امضای دیجیتال استفاده نمایند. امنیت بیشتر اطلاعات، جلوگیری از جعل هویت و صرفه‌جویی در زمان و هزینه نیز به این اشتیاق می‌افزاید. نکته‌ای که در این زمینه باید به آن توجه داشت اما این است که اشخاص باید توجه داشته و از سامانه‌هایی برای امضای الکترونیک استفاده نمایند که بستری امن و مطمئن بوده و در این زمینه مقررات قانونی و استانداردهای حرفه‌ای را رعایت نموده باشند.

سامانه امضانو یکی از همین سامانه‌های امضای الکترونیک است که توانسته با ارائه خدماتی حرفه‌ای، نظر اشخاص حقیقی و حقوقی را به خود جلب نماید. امضانو امکان دیجیتالی کردن اسناد و قراردادها را برای سازمان‌ها به وجود آورده است و این اشخاص را از ابتدا تا انتهای مسیر همراهی می‌کند. علاوه بر این، اشخاص حقیقی نیز این فرصت را دارند تا پس از طی کردن مراحل احراز هویت، اسناد خود را دیجیتال کرده و از امضای الکترونیک امضانو استفاده نمایند. شما می‌توانید برای استفاده از خدمات امضانو، وارد سامانه هوشمند امضانو و با مراحل این امر آشنا شوید. در این زمینه، شما می‌توانید از مشاوره حقوقی امضای الکترونیکی لامینگو استفاده کرده و اطلاعات لازم را کسب نمایید.

بلاگ حقوقی لامینگو را دنبال کنید!

مطلبی که مطالعه کردید، یکی از هزاران محتوای حقوقی بلاگ لامینگو است. همکاران ما در تیم تولید محتوای لامینگو همواره در تلاش هستند تا مطالبی مفید با موضوعات مختلف حقوقی در این بلاگ منتشر نمایند که مطالعه آن‌ها به افزایش دانش حقوقی شما کمک خواهد کرد. برای مطالعه این مطالب، وارد بلاگ حقوقی لامینگو شوید و مطالب این بلاگ را بررسی نمایید. شما همچنین می‌توانید با جستجوی عنوان مطلبی که در پی مطالعه آن هستید، تمام مطالب منتشرشده با آن موضوع را مورد مطالعه قرار دهید. در پایان، توصیه می‌شود تا پرسش‌های خود در ارتباط با آن مطلب را در انتهای هر نوشتار با ما به اشتراک گذاشته و با ثبت نظر خود در بخش دیدگاه‌ها، به ما در توسعه و افزایش کیفیت محتواهای حقوقی کمک کنید. لامینگو را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید و ما را به دوستان خود نیز معرفی نمایید.