معایب امضای الکترونیکی + دانستی‌های جالبی که باید درباره امضای دیجیتال بدانید

مزایا و معایب زیادی برای امضای الکترونیکی وجود دارد؛ اما مهم است که قبل از تصمیم‌گیری در مورد اخذ امضای الکترونیک، در مورد معایب آن اطلاعاتی کسب کنید.

معمولاً مزایای فناوری‌های جدید نسبت به معایب آن بیشتر است؛ اما کسب آگاهی نسبت به معایب، از شروط لازم برای انتخاب و تصمیم‌گیری فرد است. امضا الکترونیکی و دیجیتال از فناوری‌های توسعه‌یافته‌ای هستند که امروزه رشد قابل توجهی دارند و صنعت‌های مختلفی از آن‌ها بهره می‌گیرند؛ اما موانع و معایبی که در سر راه امضای الکترونیکی و بالأخص امضای دیجیتال وجود دارد، سبب شده است تا استفاده از آن‌ها کمی با تردید همراه باشد.

موانع حقوقی، امنیتی و فنی، از جمله موانع و ایراداتی هستند که ممکن است استفاده از امضا الکترونیکی را به تأخیر بیندازد. از جمله ایراداتی که می‌توان بر امضای الکترونیکی گرفت، وجاهت حقوقی آن است که باید حتماً شروط لازم را داشته باشد تا لازم‌الاجرا بوده و ارزش اثباتی داشته باشد.

برای اینکه اطلاعات کافی در مورد معایب امضای الکترونیکی داشته باشید، با تیم مشاوره لامینگو همراه باشید.

ارائه خدمات امضای دیجیتال در امضانو

امضانو می‌تواند به شما برای اخذ امضای دیجیتال مطمئن و قابل استناد کمک کند. امضای دیجیتال و امضا الکترونیکی برای هر برند و شرکت تجاری یکی از لازمه‌های دنیای امروز است. البته توجه به مسائل حقوقی و قانونی آن نیز بسیار مهم است. بنابراین باید علاوه بر توجه به جنبه فنی امضای الکترونیکی، به جنبه حقوقی آن توجه کنید. امضانو آماده ارائه خدمات حقوقی امضا الکترونیکی برای شما عزیزان است تا معاملات تجاری خود را ایمن و بدون مخاطره تنظیم کنید.

ورود به سامانه امضانو

امضای الکترونیکی چیست؟

امضا الکترونیکی، از ثبت‌نام و نام خانوادگی در پایین ایمیل یا سندهای قراردادی تا امضاهای پیشرفته دیجیتال بر اساس کلید عمومی و خصوصی رمزنگاری‌شده دسته‌بندی می‌شود. امضای الکترونیکی مانند امضای دستی که در انتهای قراردادها ثبت می‌شود، لازم‌الاجرا است؛ به‌شرطی که شروط قانون تجارت الکترونیکی را دارا باشد.

این مطلب را بخوانید: انواع امضای الکترونیکی و نکات مهمی که باید درباره آن بدانید!

امضای دیجیتال چیست؟

امضای دیجیتال، نوعی امضای الکترونیکی است. امضای دیجیتال با کمک تکنولوژی الگوریتم‌ها سعی در تسهیل و امن کردن قراردادهای تجاری آنلاین دارد. امضای دیجیتال به‌عنوان یکی از بهترین روش‌ها برای برقراری امنیت بین شرکای تجاری است. هسته اصلی امضای دیجیتال، الگوریتم‌های ریاضی است که با رمزنگاری و با کمک کلیدهای خصوصی و عمومی سعی در افزایش ضریب ایمنی اسناد الکترونیکی دارد.

مزایای امضای الکترونیکی چیست؟

مزایای امضا الکترونیکی در این ‌بخش ارائه می‌شود تا شما برای تصمیم‌گیری اطلاعات کاملی داشته باشید:

1. امضا الکترونیکی در دنیای پرمشغله امروزی، سبب تسهیل امور قرارداد شده است. با کمک امضا الکترونیکی می‌توانید سند یا متن قرارداد معاملات تجاری را با سرعت بالاتری تنظیم کنید.
2. امضا الکترونیکی نیاز به ذخیره‌سازی را کاهش می‌دهد و البته شما می‌توانید نسخه‌های پشتیبان تهیه کنید و در عین حال، از امنیت آن مطمئن باشید.
3. خدمات امضا الکترونیکی سبب تسهیل امور اداری بین طرفین قرارداد می‌شود.
4. استفاده از امضای الکترونیکی ساده است.
5. امضای الکترونیکی، امکان امضای چندین سند را همزمان با بستری مناسب فراهم می‌سازد.
6. خطای انسانی که برای ارسال مرسوله‌های اسناد دستی وجود دارد، در امضای الکترونیکی کاهش می‌یابد.
7. امضای الکترونیکی و ثبت معاملات و قرارداد نسبت به حالت دستی زمان کمتری می‌طلبد.
8. امضای آنلاین الکترونیکی دیجیتالی امنیت بیشتری نسبت به امضاهای ساده که تنها با یک دکمه قابل فشار است فراهم می‌آورد.
9. امضا الکترونیکی مانند امضاهای دستی لازم‌الاجرا هستند.

رایج‌ترین معایب امضا الکترونیکی چیست؟

در این بخش، معایب امضای الکترونیکی شرح داده می‌شود:

1. پلتفرم نامناسب و نرم‌افزار تائیدنشده، می‌تواند امنیت اسناد را به خطر بیندازد.
2. امضای الکترونیکی باید شرایط 4‌گانه قانون تجارت الکترونیک را داشته باشد تا بتواند ارزش اثباتی داشته باشد. (در ادامه این 4 شرط توضیح داده می‌شود.)
3. امضای دیجیتال نیاز به رمزنگاری و رمزگشایی دارد که این موارد نیازمند تکنولوژی پیشرفته است.
4. سخت‌افزار و نرم‌افزار برای رمزگشایی و رمزنگاری ممکن است منسوخ شود که این امر نیازمند یک سرویس ویژه جهت بایگانی اسناد با امضای الکترونیکی هستند.

دیگر معایب امضا الکترونیکی که باید آن‌ها را بدانید!

1. باید تمام مشکلات مرتبط با سازگاری سیستم برطرف شود و نسخه به‌روزشده درایور و نرم‌افزار مرتبط جهت رمزگذاری و رمزگشایی امضا دیجیتال در اختیار باشد.
2. هنگام استفاده از گواهی امضای دیجیتال، باگ‌های نرم‌افزاری یکی از مسائل جدی است.
3. عدم آگاهی در مورد نحوه کار کردن نرم‌افزار، از دیگر مشکلاتی است که ممکن است در هنگام کار با امضای الکترونیک به وجود آید.
4. در صورت گم‌شدن یا سرقت کلیدهای عمومی یا اختصاصی، اسناد شرکت به خطر می‌افتد.
5. استانداردهای معینی باید برای امضای الکترونیکی مهیا شود تا دو طرف فرستنده و گیرنده بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
6. پیشرفت سریع تکنولوژی در دنیای امروزه، می‌تواند عمر محصولات فناوری را کوتاه کند. از این رو، منسوخ شدن زیرساخت کلید‌ها و نرم‌افزارها امری عجیب نیست.
7. برای امضای دیجیتالی، نیاز به صدور گواهی از مراکز معتبر CA است.
8. برای کار با گواهی‌های امضای دیجیتالی، فرستنده و گیرنده باید نرم‌افزار معتبر را خریداری کنند.

شروط چهارگانه قانون تجارت الکترونیک برای ارزش اثباتی امضای الکترونیکی

برای اینکه امضا الکترونیکی ارزش اثباتی داشته باشد و از وجاهت قانونی کافی برای استناد در طرح دعوی برخوردار باشد، باید چهار شرط زیر را دارا باشد. در غیر این صورت، وجاهت کافی ندارد.

1. امضا نسبت به امضاکننده منحصربه‌فرد باشد.
2. هویت امضاکننده را معین کند.
3. تحت انحصار امضاکننده باشد.
4. به‌نحوی به پیام اتصال داده شود که هر تغییری در پیام قابل ردیابی باشد.

چرا ممکن است امضا الکترونیک دردسرساز شود؟

امضای الکترونیک بستگی زیادی به فناوری به‌کاررفته در آن دارد. درصورتی‌که فناوری قوی و ایمنی برای امضای الکترونیک به کار رفته باشد، می‌تواند از نظر قانونی و حقوقی ارزش اثباتی داشته باشد و لازم‌الاجرا باشد. اما به‌طور کلی، علت اینکه امضای دیجیتال ممکن است برای همه افراد قابل پذیرش نباشد موارد زیر است:

1. سطوح امنیتی برخی از امضاهای الکترونیک پایین است و افراد می‌توانند از امضا الکترونیکی به‌نفع خود استفاده کنند.
2. امضای الکترونیکی به همان اندازه که سرعت بالایی در توسعه دارد، می‌تواند به‌سرعت منسوخ شود و عملکرد خود را از دست بدهد.
3. برای استفاده از امضای دیجیتال باید گواهی دیجیتال خریداری شود که هزینه‌بر است.
4. نرم‌افزار برای تأیید و رمزگذاری و رمزگشایی کلیدهای امضا الکترونیکی دیجیتال باید تهیه شود.

امضای دیجیتال در صنعت پزشکی

در دنیای دیجیتالی امروز، امضای الکترونیک توانسته است جایگاه خود را پیدا کند و شرکای تجاری و افراد حقوقی و حقیقی زیادی با استفاده از امضای دیجیتال امن، قراردادهای کلان را به‌صورت آنلاین معامله می‌کنند. صنعت سلامت نیز از این قاعده مستثنی نبوده و به‌دنبال روشی برای استفاده از امضای دیجیتال یا امضا الکترونیکی است.

در 20 سال گذشته استفاده از امضای الکترونیکی رو به افزایش بوده است. همان‌طور که بیان شد، در قرارداد‌ها و موافقت‌نامه‌های زیادی از امضای الکترونیکی استفاده می‌شود. توجه با اینکه قوانین محرمانگی داده‌های سلامت بیمار بسیار حائز اهمیت است و بحث حریم خصوصی، محرمانگی و امنیت داده‌های بیمار یکی از پرچالش‌ترین مبحث‌های مطرح در دنیای تکنولوژی است، باید پزشکان در استفاده از امضای الکترونیک نسبت به سایر مشاغل محتاط‌تر عمل کنند.

سه اساسنامه اصلی حاکم بر امضای الکترونیکی وجود دارد که هر یک از اساسنامه‌ها، قوانین و مقرراتی در زمینه استفاده و لازم‌الاجرا بودن امضا ذکر کرده است که باید تک‌به‌تک این بندها رعایت شود تا افراد بتوانند از امضای دیجیتال در حرفه خود بهره ببرند.

مسائل دادخواهی و حقوقی؛ یک چالش احتمالی در فرایند استفاده از امضا الکترونیک

مسائل دادخواهی و حقوقی امضا الکترونیکی، نسبت به امضای دستی، متفاوت است. به‌عنوان مثال، یک امضاکننده الکترونیکی می‌تواند به‌راحتی امضای سند را انکار کند. از این رو، در مسائل حقوقی و قضایی، امضای الکترونیکی که شرایط احراز هویت یا انکارناپذیری و منحصربه‌فرد را نداشته باشد، نمی‌تواند ادله کافی برای طرح دعوی باشد.

امضای الکترونیک همچنین به اشخاص حقوقی این اجازه را می‌دهد که استدلال کنند که امضاکننده سند مجوز کافی برای امضا قرارداد را نداشته است.

دیگر مشکلاتی که در زمینه حقوقی ممکن است ایجاد شود، انکار کردن تمامیت سند است. ممکن است طرف قرارداد مدعی شود که این سند الکترونیکی را امضا نکرده است و محتویات سند تغییر کرده است.

روش کار امضای دیجیتال چگونه است؟

همان‌طور که در بالا ذکر شده، امضای دیجیتال با امضای الکترونیکی تفاوت دارد. امضای الکترونیکی می‌تواند شامل اسکن تصویر امضا باشد؛ اما امضای دیجیتال در واقع اطلاعاتی است که به‌صورت رمز در سیستم ذخیره می‌شود و بدون تغییر باقی می‌ماند.

مراحل امضای دیجیتال:

1. الگوریتم تولید کلید، کلید خصوصی و عمومی تولید می‌کند.
2. الگوریتم امضا با استفاده از کلید خصوصی و عمومی سند یا پیام را رمزنگاری می‌کند.
3. الگوریتم دریافتی با استفاده از پیام دریافتی و کلید عمومی، صحت امضا را بررسی می‌کند و با تطابقی که انجام می‌دهد، امضا را رد یا پذیرش می‌کند.

برای اینکه امضای دیجیتال مانند امضای دستی ارزش اثباتی داشته باشد، باید چه کاری انجام داد؟

باید چهار شرط لازم را برای یکسان دانستن امضای دستی و امضا الکترونیکی رعایت کرد:

1. منحصر به فرد بودن و محرمانگی
2. تمامیت و عدم تغییر
3. احراز هویت
4. انکارناپذیری

برای اینکه موانع فنی امضای دیجیتال برطرف شود باید چه کاری انجام داد؟

درصورتی‌که موانع فنی مانند زیرساخت‌های کلید مانع بهره‌برداری از امضا الکترونیکی مطمئن می‌شود، باید با در نظر گرفتن قوانین کشور از سایر امضاهای الکترونیکی بهره برد و البته شرایط لازم‌الاجرا بودن امضا را نیز هنگام عقد قرارداد در نظر گرفت.

در نظر داشته باشید که عدم وجود زیرساخت‌های فنی در کشور سبب شده است تا پشتیبانی فنی امضای دیجیتال و الکترونیک با سرعت کمی انجام شود.

برای رفع موانع حقوقی امضای دیجیتال باید چه کاری انجام داد؟

رعایت اصول استفاده از امضا الکترونیکی یا امضا دیجیتال و برآورده کردن 4 شرط لازم برای ارزش اثباتی را باید برای سند و داده‌پیام الکترونیکی در نظر گرفت. باید از ارائه کلید نیز به افراد خودداری کرد تا مسئله انکار برطرف شود. همچنین در نگه‌داری کلید باید دقت کافی داشت تا خدشه‌ای به اسناد یا داده‌پیام وارد نشود.

آیا امضا الکترونیکی و دیجیتالی مورد قبول معامله‌کنندگان است؟

امضای دیجیتال، مصداقی برای امضای الکترونیکی است و از لحاظ قانونی می‌توان برای آن وجاهت قانونی در نظر گرفت. در ماده 7 قانون تجارت الکترونیک، به‌صورت روشن وجاهت قانونی امضای الکترونیک بیان شده است.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید

در انتها باید بدانید

در این مقاله، معایب و مزایای امضا الکترونیکی شرح داده شد. همچنین به‌طور جداگانه در مورد معایب امضای دیجیتال نیز اطلاعاتی مختصر و مفید ارائه شد. برای اینکه شما هم بتوانید معاملات تجاری و قراردادهای آنلاین خود را با کمک امضای الکترونیک یا دیجیتال تنظیم کنید و در عین حال مخاطره این‌گونه قراردادها را به پایین‌ترین حد ممکن برسانید، کافی است از منظر حقوقی و قانونی به امضای الکترونیک و دیجیتال نگاه کنید.

کاربرانی که به‌دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد امضا الکترونیکی و امضای دیجیتال و همچنین نکات حقوقی و معایب و مزایای این امضا هستند، می‌توانند سایر مقالات ما را در بلاگ حقوقی لامینگو مطالعه کنند.

کاربران گرامی توجه داشته باشید که می‌توانید سؤالات حقوقی خود را در زمینه امضای دیجیتال و یا امضای الکترونیک در انتهای این مقاله در قسمت دیدگاه‌ها از مشاورین ما بپرسید.