محجورین در حقوق مدنی چه کسانی هستند؟

مفهوم حجر

حجر در لغت به معنای منع و بازداشتن است و اصطلاح حقوقی آن هم چندان از معنای لغوی آن دور نیست. محجور کسی است که صفت حجر در وی وجود دارد و به همین دلیل ایشان از انجام امور خود به‌صورت مستقل منع شده‌اند.

به چه کسانی محجورین گفته می‌شود؟

محجورین به سه دسته تقسیم می‌شوند: 1- افراد صغیر 2- مجانین 3- افراد غیر رشید (سفها)

صغیر:

صغیر در لغت به معنای کوچک است و در اصطلاح به افرادی گفته می‌شود که بالغ نشده‌اند. ازنظر حقوقی صغیر به دودسته تقسیم می‌شود: 1- صغیر ممیز 2- صغیر غیر ممیز

صغیر ممیز: درواقع صغیر ممیز کودکی است که تا حدودی قوه درک و تمیز را دارا است و بااینکه به سن بلوغ نرسیده می‌تواند میان خوب و بد قائل به تفاوت باشد.

صغیر غیر ممیز: صغیر غیر ممیز کودک نابالغی است که توانایی تشخیص خوب و بد را ندارد.

چنانچه بین ممیز بودن و غیر ممیز بودن صغیری اختلاف به وجود بیاید نظر دادگاه موردقبول خواهد بود و نمی‌توان سن مشخصی را برای حدوث این امر تعیین کرد چون یک امر نسبی است و میان افراد مختلف متفاوت است.

دریافت مشاوره حقوقی

مجنون:

مجنون کسی است که به‌طورکلی فاقد قوه درک است. جنون ممکن است در یک فرد دائمی باشد و در فرد دیگر ادواری باشد.

مجنون هیچ‌گونه اراده حقوقی ندارد لذا تمام اعمال حقوقی او باطل است. در مورد مجنون ادواری ذکر این نکته ضروری است که درصورتی‌که مجنون در حالت افاقه (زمانی که دچار جنون نیست) عمل حقوقی انجام دهد به‌شرط آنکه حالت افاقه او مسلم باشد، عمل او نافذ و معتبر خواهد بود. بنا بر ماده 1213 قانون مدنی ایران اصل بر این است که عمل حقوقی انجام‌شده توسط مجنون در حالت جنون اتفاق افتاده است مگر آنکه حالت افاقه ایشان به اثبات برسد.

سفیه (غیر رشید):

سفیه یا غیر رشید به فردی اطلاق می‌شود که جاهل است و نمی‌تواند در اموال خود دخل و تصرف عاقلانه داشته باشد. این سفاهت ممکن است با خروج فرد از دوران کودکی همچنان ادامه داشته باشد که در این حالت به‌اصطلاح حقوقی گفته می‌شود که سفه ایشان متصل به زمان صغر است. در چنین حالتی نیاز به اثبات حجر ایشان نیست و درواقع کسی که ادعای رشد می‌کند باید این ادعا را اثبات کند. اما در مورد کسی که بعد از رسیدن به سن بلوغ دچار سفه می‌شود و به‌اصطلاح متصل به صغر ایشان نیست اصل بر این است که ایشان رشید هستند و برای اثبات سفه ایشان نیاز به بررسی قضایی و حکم دادگاه است.

دخل و تصرف سفیه فقط در اعمال مالی ایشان نافذ و معتبر نیست برخلاف صغیر که اصولاً در امور غیرمالی هم مانند امور مالی محجور شناخته می‌شود.

تنظیم قرارداد سفارشی

از اموال محجورین چگونه محافظت می‌شود؟

قانون ما به دلیل موقعیتی که محجورین دارند از آن‌ها حمایت‌هایی به عمل‌آورده است. به شخصی که از اموال محجورین محافظت می‌کند قیم گفته می‌شود.

برای اداره اموال محجور ولی خاص او در درجه اول صلاحیت خواهد داشت. درصورتی‌که محجوری ولی خاص نداشته باشد دادگاه برای او قیم منصوب می‌کند.

ولی خاص: ولی خاص، پدر و جد پدری محجور یا وصی منصوب از طرف آن‌ها است.

تفاوت حضانت با قیمومت: حضانت ناظر بر اعمالی است که برای نگهداری و مراقبت محجور انجام می‌شود اما قیمومت درواقع برای اداره امور مالی و غیرمالی محجور است و با حضانت متفاوت است.

برای مطالعه سایر مقالات می‌توانید به مجله حقوقی لامینگو مراجعه کنید. فراموش نکنید حتما نظراتتان را از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.